Mưu sát Fidel Castro trong nhà Hemingway Ngày 19-2-2006, đúng năm ngày trước khi mãn nhiệm kỳ, Chủ tịch Fidel Castro, nhà lãnh đạo kính yêu của nhân dân Cuba, tuyên bố ông xin không đảm đương bất cứ một trọng trách quốc gia nào nữa. Ngày 24-2-2006, Quốc hội Cuba bầu ông Raoul Castro vào cương vị lãnh đạo tối cao của đất nước. Gần hai năm trước đó, chuẩn bị lên bàn mổ để xử lý một căn bệnh hiểm nghèo, phòng ngừa chuyện không may có thể xảy ra, Fidel ra tuyển bố chuyển giao mọi trách nhiệm lãnh đạo quốc gia cho người em Raoul, nhân vật số 2 của đất nước. Dư luận nước ngoài theo dõi sát sức khỏe của nhà lãnh đạo nổi tiếng, cầm chắc lần này ông không qua khỏi. Tuy nhiên, một điều bất ngờ nữa đã xảy ra. Chủ tịch Fidel Castro “từ cõi chết trở về” (lời của chính ông), và từ bấy đến nay nhiều lần xuất hiện trước công chúng trong niềm vui của mọi người. Trong nửa thế kỷ lãnh đạo đất nước Cuba, Fidel Castro là cái gai nhọn đâm vào mắt các giới cầm quyền cực đoan nước Mỹ. Họ đã nhiều lần tìm trăm phương nghìn kế sát hại ông, nhưng lần nào cũng thất bại. Dưới đây là một trong vô vàn vụ mưu sát Fidel Castro, câu chuyện này do chính báo chí Mỹ phanh phui. (2010) Tờ The Nation (Dân tộc), một tuần báo ra đời ở Mỹ ra đời cách đây từ năm 1865, công bố một thiên điều tra của hai nhà báo David Corn và Gus Russo. Dẫn nhiều tư liệu mới phát hiện, hai ông khẳng định vào đầu những năm 60, người Mỹ từng có âm mưu sát hại Chủ tịch Cuba Fidel Castro ngay trong ngôi nhà riêng của văn hào Ernest Hemingway ở Finca Vigia thuộc vùng phụ cận La Habana. Bài báo gây xúc động trong hàng triệu người yêu mến nhà văn hào quá cố; người ta cho âm mưu ấy không chỉ là một hành động bẩn thỉu về chính trị mà còn là một sự xúc phạm không thể chấp nhận đối với hương hồn nhà văn Mỹ được Giải thưởng Nobel về văn chương, bạn thân thiết của Fidel Castro. Mùa hè 1961, Hemingway từ nhà nghỉ của mình ở Fica Vigia (Cuba) về Mỹ chữa bệnh. Ngày 2 tháng 7 năm ấy, ông qua đời bởi một viên đạn khẩu súng săn của chính ông. Dư luận cũng như nhà chức trách cho là nhà văn tự kết liễu đời mình. Một số người khác, trước hết là bà vợ của ông, vẫn khăng khăng nói rằng đó chẳng qua là một tai nạn. Dù thế nào đi nữa thì mấy tuần sau, bà Mary Hemingway - tên con gái là Mary Welsh - cũng đành một mình trở lại ngôi nhà ở Finca Vigia với mục đích thu thập các bản thảo của nhà văn và chọn mang về Mỹ một số bức tranh quý cùng đồ dùng cá nhân của mình. Giúp việc bà có cô thư ký của Hemingway là Valerie Danby-Smith. Ngay khi vừa đặt chân tới Cuba, bà Mary nhận được ngay một lẵng trái cây của Chủ tịch Fidel Castro gửi đến biếu kèm theo mấy dòng chữ dặn bà nếu có việc gì cần, xin đừng ngần ngại tiếp xúc với ông. Fidel không chỉ là một độc giả say mê các tác phẩm của Heminway. Hai người còn là bạn. Khi cách mạng Cuba chưa thành công, nhà văn Mỹ là một trong những nhân vật tên tuổi nhất hồi bấy giờ lên tiếng bênh vực và bảo vệ Fidel Castro mỗi lần ông bị chế độ độc tài Batista khủng bố hoặc gây khó dễ. Cách mạng Cu Ba thắng lợi vào lúc nhà văn đang ở Mỹ. Trong khi các giới phản động thi nhau xuyên tạc, đả kích những người lãnh đạo Cuba thì Hemingway dõng dạc ra tuyên bố trước báo chí quốc tế, nồng nhiệt hoan nghênh cuộc nổi dậy của nhân dân đảo quốc chống chế độ độc tài. Rồi ông trở về La Habana ngay sau đó để gặp Fidel Castro. Trong cuốn Tự truyện của mình, bà Mary thuật lại: Bà trở lại Finca Vigia mới được vài hôm thì Fidel thân hành đến thăm. Ông đến vào buổi tối, đi trên một chiếc xe Jeep giản dị, và chỉ có mỗi một chiếc xe nữa tháp tùng. Cùng đi với ông cũng chỉ có mấy người. Điều này đã gây cho bà quả phụ ấn tượng cực kỳ mạnh mẽ. Bà mời ông dùng cà phê. Fidel kể cho bà nghe kỷ niệm về Hemingway trong một chuyến hai người cùng đi câu. Chủ tịch thông báo với bà ý định của chính phủ Cuba muốn biến trang trại của Heminway thành một nhà lưu niệm. Sau một lát chuyện trò, bà Mary mời Fidel đi thăm ngôi nhà. Fidel Castro thích thú ngắm nghía các bộ sừng dã thú mà tự tay Hemingway đã bắn được, bày trong nhà. Sau đó ông ngỏ ý muốn xem nơi nhà văn làm việc. Bà đã dẫn ông đến ngôi nhà nhỏ ba tầng trông như cái tháp xây biệt lập cạnh ngôi nhà chính. Kẻ viết bài này có may mắn đã hai lần đến thăm cái tháp ấy - thông thường ít mở cửa cho khách du lịch rộng rãi bởi, như lời cán bộ hướng dẫn của viện bảo tàng, "cái lan can cầu thang làm bằng gỗ quá yếu, sợ không an toàn cho đông đảo khách tham quan". Theo bà Mary khẳng định trong cuốn tự truyện của mình, chính bà đã cho xây cái tháp này để Hemingway có thể lên tầng ba làm việc cho yên tĩnh - chứ không phải Hemingway cho xây để bà dùng làm nơi tắm nắng, như nhiều tài liệu vẫn nói. Tuy nhiên, theo người nữ thư ký của Hemingway, nhà văn không mấy thích sáng tác ở căn phòng này, mà chỉ đặt ở đấy một ống kính viễn vọng lớn dùng ngắm nhìn biển những ngày ông không có điều kiện ra khơi. Ống kính ấy nay vẫn còn đặt ở đấy. Fidel Castro đi thẳng lên tầng ba, bà chủ nhà theo sau. Valerie Danby-Smith thuật lại: "Bà Mary rất chú ý đến chi tiết này. Nhiều lần bà nói riêng với những người thân và bạn bè : Giá như một vị lãnh đạo nào khác, ít ra người ta cũng phải để cho một người cận vệ lên trước xem trên ấy có gì đáng ngại không đã. Bởi, nếu có âm mưu ám hại Fidel Castro, thì căn gác ba ấy là một nơi lý tưởng để làm chuyện đó". Mọi sự có lẽ khởi nguồn từ nhận xét này. Nó đã lọt vào tai CIA. Sau khi chờ vợi bớt nỗi đau mất mát, năm sau bà vợ góa của Hemingway rời thung lũng Idaho, nơi Hemingway qua đời, dọn về sống tại New York. Tại đây, bà đã có nhiều cuộc gặp gỡ báo chí và thuật lại chuyến đi cuối cùng của mình sang Cuba. Nhiều tờ báo lớn như New York Times, New York Post đều có bài viết về chuyến đi ấy nhưng không một tờ nào đả động đến chi tiết mà bà Mary nói ở trên. Trong khi đó Clipton Daniel, phó chủ bút của tờ NYT, lại liên hệ với Edward Murrow, giám đốc cơ quan thông tin Mỹ USIA, gợi ý ông này nên trực tiếp gặp bà quả phụ Heminway để biết rõ thêm chi tiết. E. Murrow hồi ấy là thành viên Ban chỉ đạo Chiến dịch Măng Cụt do viên tướng tình báo Edward Lansdale đứng đầu. Đây là một kế hoạch mà mục tiêu là lật đổ chế độ mới ở Cuba - trước hết tìm cách sát hại cho được người lãnh đạo chủ chốt của cách mạng, Fidel Castro. Trong bức thư đề ngày 20-3-1962 trả lời C. Daniel, E. Murrow viết: "Tôi đã gặp bà Mary, và đã có một cuộc nói chuyện thú vị và bổ ích, và tôi đã chuyển những nhận xét của bà ấy cho vài ba nhân vật quan tâm đến câu chuyện này". Vài, ba nhân vật ấy là ai? Chỉ biết rằng theo một tư liệu vốn được xếp vào loại Bí mật quốc phòng và do hết niên hạn, vừa mới được phép khui ra cho các nhà sử học tiếp cận gần đây, thì chiều 16-3-1962 tại Phòng Bầu dục ở Nhà trắng có một cuộc họp dưới sự chủ tọa của tổng thống John Kennedy. Tham dự cuộc họp có nhiều nhân vật chóp bu về an ninh, quốc phòng và ngoại giao, trong đó có Robert Kennedy, bộ trưởng tư pháp và là em trai tổng thống. Tướng E. Lansdale trong bản ghi nhớ tổng hợp về cuộc họp ấy, đã viết nguyên văn như sau: "Bộ trưởng bộ Tư pháp có gợi đến chuyện bà Mary Heminway vợ góa của nhà văn; ông bình luận các bản báo cáo về Fidel Castro và nói bóng gió về những cơ hội mà cái "điện thờ" dành cho Hemingway (ở Cuba) có thể mang lại cho nhà chức trách Mỹ. Tôi có nhấn mạnh rằng việc ấy bắt nguồn từ một cuộc nói chuyện giữa Edward Murrow, một nhân vật trong ngành truyền hình, sau đó trở thành giám đốc USIA, với bà quả phụ Mary Hemingway. Tôi nói thêm, tôi hiện có trong tay nhiều bản báo cáo từ những nguồn khác cung cấp thêm tư liệu theo cùng một hướng (hành động) ấy, cái hướng mà chúng tôi sẽ phải cân nhắc rất cẩn thận và theo đuổi rất kiên quyết... Tôi lưu ý rằng, tất cả những chuyện ấy đã được đặt trong một chương trình nhằm chia rẽ chế độ (đương quyền ở Cuba), làm dấy lên một phong trào mà chúng ta cần phải chuẩn bị sẵn sàng để ủng hộ nhằm giải thoát Cuba khỏi ách cộng sản". Một cựu giám đốc CIA nhận xét về bản ghi nhớ nói trên của E. Lansdale: "Ngôn từ dùng trong bản ghi nhớ không có chút gì để chúng ta còn có thể nghi ngờ. Việc duy nhất mà Robert Kennedy đang nói đến trong cuộc họp, “hướng hành động” ấy là việc ám sát Fidel Castro. Lẽ ra không nên ghi đoạn này vào văn bản". Kẻ viết bài này được đọc những tư liệu trên đây trong khi đang dự một cuộc hội nghị ở La Habana tháng 4 vừa qua, và đúng vào cái ngày tôi vừa đi thăm cái tháp ba tầng trong trang trại Finca Vigia ấy trở về, đầu óc còn ngồn ngộn những ấn tượng đẹp đẽ. Tôi hỏi một anh bạn người bạn nước ngoài: - Những thông tin do tờ The Nation lần đầu tiên công bố liệu có chuẩn xác? Tại sao mưu đồ ấy đã không thực hiện được ? - Tại sao không thực hiện được ư? Đây không phải là mưu đồ đầu tiên và duy nhất của Mỹ. CIA đã từng ôm ấp nhiều âm mưu độc đáo hơn nhiều, báo chí thế giới cũng đã nhiều lần nói đến, và có chúng thực hiện được đâu. Tỉ như âm mưu cho vào giày của Fidel một hóa chất làm rụng râu tóc của ông. Hoặc như dùng kỹ thuật cao phóng pháo sáng lên bầu trời La Habana, rồi tung tin Đức Mẹ đồng trinh hiện hình để kích động nhân dân nổi lên lật đổ chế độ mới. Tại sao cáI âm mưu mà báo The Nation vừa đề cập người Mỹ không thực hiện được? Anh hãy đọc kỹ hơn nữa ý kiến của John Sherwood, cựu nhân viên CIA chịu trách nhiệm về mạng lưới của họ ở Cu Ba hồi bấy giờ thì khắc hiểu. Tôi đã tìm đọc lại đoạn ấy. John Sherwood viết như sau: "Hồi ấy chúng tôi (CIA) chỉ có tại chỗ (bên trong đất nước Cuba) vài ba người có thể cung cấp cho chúng tôi những bản báo cáo mật, chỉ có thế thôi". Và: "Dạo ấy, ai ai cũng sôi nổi đề xuất sáng kiến. Nhưng chẳng có ai biết gì về tình hình bên trong đất nước Cuba đâu. Bất cứ thông tin nào về Fidel Castro hồi ấy cũng đều có sức quyến rủ (chúng tôi). Nhưng chúng tôi không làm sao thâm nhập được vào hàng ngũ những người thân cận của ông ta. Cho nên chẳng bao giờ chúng tôi biết rõ Fidel chính xác lúc này đang ở nơi đâu". 2001 Nguồn: Cho đến khi giã từ trần thế. Tiểu luận, bút ký của Phan Quang. NXB. Phụ nữ. 2011. www.trieuxuan.info nguồn_trieuxuan.info:http://trieuxuan.info/?pg=tpdetail&id=8770&catid=3 --------------------------------------------------------------------------------- Chú ý: Nhấn vào “nhận xét” ở cuối bài để xả stress           Sẽ xóa những comment nói tục           Thinhoi001