Giá xăng xuống hay chỉ dừng lại? 

Mặc Lâm, biên tập viên RFA, Bangkok
2013-04-19

Một trạm bán xăng của Petrolimex ở Hà Nội

AFP

 Nghe bài này
Giá xăng dầu Việt Nam liên tục tăng trong thời gian qua và không ngừng lại ngay khi giá dầu thô thế giới liên tục giảm dưới ngưỡng thấp nhất từ vài thập niên qua. Hôm nay giá xăng được chính phủ cho phép giảm 408 đồng một lít trong khi trước đó giá tăng lên gần 1.500 mỗi lít. Như vậy là giảm hay thôi không tăng nữa ?
Xăng dầu là huyết mạch của mỗi quốc gia vì giá cả của nó kéo theo sự tăng trưởng hay phá sản cả một nền kinh tế. Giá xăng lên ảnh hưởng toàn bộ đời sống của người dân vì nó kéo theo tất cả giá cả tiêu dùng. Ngược lại khi giá xăng xuống, đời sống xã hội sinh động hơn vì người dân không còn lo lắng giá sinh hoạt hàng ngày nữa.
Giá xăng dầu tùy thuộc vào thế giới hay doanh nghiệp?
Giá cả xăng dầu Việt Nam tùy thuộc vào giá cả thế giới vì vậy lên xuống cũng theo giá nhập khẩu. Tuy nhiên công thức phổ biến này không xảy ra tại Việt Nam một cách chặt chẽ mà đi theo quyết định do Tập đoàn xăng dầu chi phối.
Việc tăng giá xăng trong những tuần lễ trước đây được nhiều cơ quan chính phủ đưa ra những lý do hết sức phi logic. Họ cho rằng do xăng Việt Nam rẻ hơn Lào và Campuchia nên bọn buôn lậu mua xăng từ Việt Nam sang các nước này để hưởng chênh lệch giá.
Thật ra chính Việt Nam xuất khẩu xăng cho Lào và một phần cho Campuchia với giá cao và cũng chính Petrolimex lấy giá xăng dầu bán lẻ của hai nước này làm căn cứ thẩm định kéo giá xăng trong nước lên cao.

Giá cả xăng dầu Việt Nam tùy thuộc vào giá cả thế giới vì vậy lên xuống cũng theo giá nhập khẩu. Tuy nhiên công thức phổ biến này không xảy ra tại Việt Nam một cách chặt chẽ mà đi theo quyết định do Tập đoàn xăng dầu chi phối

Mới đây chị Lê Thị Phi Vân nhân viên của Viện Chính sách và Chiến lược phát triển Nông nghiệp nông thôn thuộc Bộ NN & PTNT đang theo học Thạc sĩ về phát triển nông thôn tại Viện kỹ thuật Á Châu, Thái Lan đã gửi một bức thư kể lại phát hiện của chị về giá xăng các nước trong khu vực mà chị ngang qua. Các nước như Indonesia, Malaysia, Thailand đều có giá xăng bàn lẻ thấp hơn Việt Nam rất nhiều và xét trên căn cứ này, nhiều người cho rằng  giá xăng hiện nay không phù hợp với các nước trong khu vực.

Khách hàng mua xăng của một trạm bán xăng dầu của Petrolimex TPHCM. RFA

TS Nguyễn Minh Phong, Trưởng phòng Nghiên cứu Viện khoa học Kinh tế Hà Nội cho biết ý kiến của ông về nhận xét này:
Việc này thì tôi cũng có nghe ý kiến của một người nước ngoài nói rằng giá một số nước trong khu vực có loại thấp hơn nhưng cũng có loại cao hơn. Loại thấp hơn là loại mà nhà nước bảo trợ như là Indonesia, còn những loại xăng không được bảo trợ thì thấp hơn một chút độ một hai nghìn gì đấy. Thật ra chuyện buộc phải cào bằng giá giữa các nước là điều không thể ngay cả một mặt hàng hay một lĩnh vực nào đó mặc dù nó mang tính quốc tế như xăng dầu bởi vì nó phụ thuộc vào hai yếu tố rất quan trọng đó là điều kiện tự nhiên cho vấn đề vận chuyển kinh doanh của mặt hàng đó. Thứ hai, nếu đòi hỏi hoàn toàn giống nhau giữa giá cả các nơi thì không phù hợp.
Nếu có sự chênh lệch nhất định nào đó thì là điều đương nhiên do mức thuế trên mục tiêu quản lý nhà nước đối với sản phẩm đó. Nếu có khác nhau thì có hai lý do đó là điều kiện tự nhiên kinh tế của hoạt động sản xuất kinh doanh và tiêu dùng mặt hàng ấy và thứ hai là mục tiêu đóng thuế. Nước nào cần thu nhiều hơn thì đánh thuế cao hơn trên mặt hàng ấy khiến nó đắt hơn.

Nếu có sự chênh lệch nhất định nào đó thì là điều đương nhiên do mức thuế trên mục tiêu quản lý nhà nước đối với sản phẩm đó. Nếu có khác nhau thì có hai lý do đó là điều kiện tự nhiên kinh tế của hoạt động sản xuất kinh doanh và tiêu dùng mặt hàng ấy và thứ hai là mục tiêu đóng thuế

TS Nguyễn Minh Phong

Khi giá xăng thế giới bất ngờ sụt giảm như những ngày vừa qua giới  chuyên gia kinh tế kỳ vọng Việt Nam phải nhanh chóng điều chỉnh để thị trường ổn định và lấy lại sức khỏe sau nhiều lần hụt hơi chạy theo sự tăng giá không ngừng. Tuy nhiên thị trường đã hơn một lần thất vọng vì khi tăng thì 1.500 đồng một lít nhưng khi giảm thì chỉ 1/3 tức 408 đồng. TS Ngô Trí Long một chuyên gia kinh tế nhận xét:
Nền kinh tế Việt Nam hôm nay gặp rất nhiều khó khăn trong bối cảnh chung của nền kinh tế toàn cầu. Xăng dầu rất quan trọng đặc biệt ảnh hưởng tới trực tiếp tới đời sống người dân. Hiện nay Việt Nam chủ yếu nhập khẩu xăng thế giới khoảng 70% đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong điều kiện mà Việt Nam hội nhập rồi thì giá trong nước phải liên thông với giá thế giới, giá luôn luôn bám sát thế giới.
Tuy nhiên trong bối cảnh vừa qua chúng ta thấy giá thế giới liên tục giảm. Trước những diễn biến đó các cơ quan chức năng đã quyết định hạ giá xăng đồng thời nâng thuế nhập khẩu lên 2% và hạ giá xăng mỗi lít giảm 408 đồng. Đây là biểu hiện khá nhưng cũng chỉ chia sẻ lợi ích giữa nhà nước và người dân. Lợi ích nhà nước là thuế nhập khẩu còn lợi ích người dân là hạ giá xăng nhưng việc điều hành vừa qua cho thấy chưa kịp thời trong bối cảnh xăng thế giới liên tục giảm trong hơn một tuần qua nhưng Việt Nam vẫn chưa đuổi kịp. Đây là vấn đề cần xem xét lại.

Cái quỹ đó là quỹ của dân đóng góp mà lại không có sự công khai minh bạch và sau đó thì hai Bộ nói rằng quỹ này đã cạn kiệt rồi bây giờ phải nâng giá lên! như vậy tức là quyết định này đã được tính toán nhằm bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp

TS Lê Đăng Doanh

Bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp
Trả lời báo chí về sự giảm giá xăng một cách nhỏ giọt này ông Trần Ngọc Năm - Phó tổng giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam cho rằng vào ngày 28 tháng 3 giá xăng tăng lên tới 1.430 đồng/lít vì giá thế giới lúc ấy tăng cao mà quỹ bình ổn trong nước đã cạn nên không còn cách nào khác. Nếu nhà nước muốn giảm giá thì phải tăng thuế nhập khẩu mà thời điểm lúc đó thuế không điều chỉnh được nên phải tăng giá xăng lên cao.
Giải thích của ông Trần Ngọc Năm không làm cho TS Lê Đăng Doanh hài lòng, ông cho biết:
-Giá xăng thế giới thì giảm các nước chung quanh như Trung Quốc đã giảm nhưng ta thì lại tăng. Thứ hai nữa khi người dân mua xăng thì phải góp 300 đồng một lít để góp vào quỹ bình ổn giá xăng. Vừa qua giá xăng xuống nhưng Bộ Tài chính và Bộ Công thương vẫn tiếp tục cho doanh nghiệp xả cái quỹ này một cách mạnh tay và báo chí thì đưa tin cho biết các công ty xăng dầu lãi rất lớn bởi vì mức họ lỗ chỉ mấy trăm đồng nhưng mức họ xả cái quỹ này từ 1.500 tới 2.000 đồng một lít vì vậy cho nên họ lãi chứ không lỗ.

Người ta theo dõi sự lên xuống của thế giới khi tăng thì người ta chấp thuận tăng nhưng khi giảm thì phải làm cho phù hợp với giá thế giới để người tiêu dùng không bị thiệt...người dân không đồng tình là khi gía xăng tăng thì tăng rất cao nhưng khi giảm thì rất thấp

TS Ngô Trí Long

Cái quỹ đó là quỹ của dân đóng góp mà lại không có sự công khai minh bạch và sau đó thì hai Bộ nói rằng quỹ này đã cạn kiệt rồi bây giờ phải nâng giá lên! như vậy tức là quyết định này đã được tính toán nhằm bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp. Khi có ý kiến đưa lên cho rằng các doanh nghiệp có lãi lớn thì không thấy một Bộ nào trả lời cả!
TS Ngô Trí Long nhận xét về cách điều hành giá cả của nhà nước vẫn còn nhiều khe hở, ông nói:
Xăng dầu hiện nay rất quan trọng không những ảnh hưởng tới sản xuất mà còn với người tiêu dùng cho nên người dân hết sức quan tâm. Người ta theo dõi sự lên xuống của thế giới khi tăng thì người ta chấp thuận tăng nhưng khi giảm thì phải làm cho phù hợp với giá thế giới để người tiêu dùng không bị thiệt. Xu thế hiện nay người dân không đồng tình là khi gía xăng tăng thì tăng rất cao nhưng khi giảm thì rất thấp. Liên tiếp hai lần vừa qua thì mỗi lần giảm chỉ mấy trăm đồng, lần trước là 500 đồng lần ngày là 408 đồng. Cách điều hành như vậy khiến người tiêu dùng bức xúc, đặc biệt là các ngành có tiêu dùng tiêu thụ xăng dầu.
Giá xăng dầu từ trước vẫn được nhà nước bao cấp và động thái này được các chuyên gia kinh tế tài chánh cho là không thực tiễn. Ý tưởng để giá xăng tự điều chỉnh với thị trường thế giới và nhà nước chỉ kiểm soát và can thiệp khi có sự bất thường nguy hiểm tới nền kinh tế, được hầu hết chuyên gia đồng lòng. Tuy nhiên khi lập ra quỹ bình ổn mà không kiểm soát như vừa qua thì nhà nước đang cấp giấy phép cho nhóm lợi ích lũng đoạn thị trường xăng dầu Việt Nam một cách có hệ thống.
nguồn:http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/gas-pri-dow-stop-04192013064140.html
======================================================================
Chú ý: Nhấn vào “nhận xét” ở cuối bài để xả stress

          Sẽ xóa những comment nói tục

          Thinhoi001