1636. CHUYÊN GIA TRUNG QUỐC BÀN VỀ TRANH CHẤP BIỂN ĐẢO TRONG 10 NĂM TỚI

Posted by basamnews on 23/02/2013

THÔNG TẤN XÃ VIỆT NAM (Tài liệu tham khảo đặc biệt)
Thứ Năm, ngày 21/2/2013

CHUYÊN GIA TRUNG QUỐC BÀN VỀ TRANH CHẤP BIỂN ĐẢO TRONG 10 NĂM TỚI

TTXVN (Bắc Kinh 17/2)

Vào dịp năm mới trong tình hình mới, tờ “Quốc tế tiên khu đạo báo”, ấn phẩm của Tân Hoa xã, mới đây đăng ý kiến bàn luận của các chuyên gia Trung Quốc về vấn đề tranh chấp biển đảo của Trung Quốc với các nước khác trong 10 năm tới.

I- Ngô Sĩ Tồn, Viện trưởng Viện nghiên cứu Nam Hải Trung Quốc: Cần phải đốì phó tranh chấp Nam Hải một cách thỏa đáng
Năm 2012 là năm có nhiều sự việc xảy ra ở Nam Hải (Biển Đông), trong 10 năm tới đây xu hướng “năm nhiều chuyện, biển đảo nhiều chuyện” như vậy có thể sẽ còn tiếp diễn. Nhìn chung tỉnh hình Nam Hải hiện nay thể hiện 5 đặc điểm rõ rệt:
Thứ nhất, tranh chấp Nam Hải đang chuyển biến trạng thái từ tranh chấp ngẫu nhiên xảy ra sang tranh chấp dễ xảy ra, nhiều tranh chấp xảy ra và tranh chấp thường xuyên xảy ra.
Thứ hai, tình hình Nam Hải diễn biến từ chỗ có thể kiểm soát trên tổng thể sang có giới hạn, đặc biệt là biển số trong tình hình Nam Hải gia tăng rõ rệt, đã có biểu hiện ban đầu chuyển từ trạng thái có trật tự sang không có trật tự theo đà tiếp tục gia tăng các nhân tố Mỹ và nhân tố ASEAN trong vấn đề này.
Thứ ba, mỗi nước tranh chấp có một chủ kiến riêng, xu hướng lấy “ý nguyện riêng” thay thế “ý nguyện chung” dần dần tăng lên, phương thức kiểm soát khủng hoảng Nam Hải bắt đầu phát triển theo hướng đơn phương thiếu lành mạnh rất rõ.
Thứ tư, cạnh tranh địa chính trị và chạy đua vũ trang ở Nam Hải tăng lên, cuộc chơi chiến lược nước lớn và chiến thuật nước nhỏ đan xen, ảnh hưởng lẫn nhau, mâu thuẫn lợi ích cũng chằng chéo nhau phức tạp khiến lo ngại về nguy cơ xảy ra va chạm, xung đột ở khu vực Nam Hải tăng lên.
Thứ năm, thảo luận về chiến tranh liên quan đến các lĩnh vực chính trị, ngoại giao, pháp lý trong vấn đề Nam Hải trở nên thường xuyên hơn, không gian để Trung Quốc xử lý ổn thỏa vấn đề tranh chấp Nam Hải hẹp hơn, tính chất phức tạp và mức độ khó khăn của Trung Quốc tiếp tục tăng lên.
Cùng với việc Mỹ củng cố chiến lược châu Á-Thái Bình Dương cũng như ảnh hưởng tác động lẫn nhau giữa các yếu tố liên quan đến các nước tranh chấp trong khu vực và những nước không tranh chấp ngoài khu vực, trong thời gian tới, vấn đề Nam Hải sẽ diễn biến theo chiều hướng nào? Để tìm ra câu trả lời, có thể nhận định về 5 xu hướng cụ thể liên quan đến các khả năng như sau:
Xu hướng thứ nhất: Hình thức biểu hiện tranh chấp diễn biến từ chủ trương sang quản lý trên thực tế. Vấn đề tranh chấp Nam Hải đã chuyển biến từ đấu tranh ngoại giao đơn thuần sang đấu sức toàn diện liên quan đến các lĩnh vực chính trị, ngoại giao, pháp lý, tài nguyên, quân sự….
Xu hướng thứ hai: Sự đa nguyên hóa, quốc tế hóa và phức tạp hóa trong vấn đề Nam Hải tiếp tục thể hiện rõ, áp lực giải quyết theo cơ chế đa phương đối với Trung Quốc ngày càng lớn. Một số nước ở Đông Nam Á là bên tham gia tranh chấp mưu tìm kiếm phương pháp “liên kết đối phó với Trung Quốc” và “lôi kéo Mỹ kiềm chế Trung Quốc”, Mỹ từ chỗ “can thiệp có giới hạn” chuyển sang “lớn tiếng can thiệp”, một số nước lớn ngoài khu vực như Nhật Bản, Ấn Độ đi theo Mỹ hoặc tán thành việc điều chỉnh chiến lược châu Á-Thái Bình Dương của Mỹ, thêm vào đó, các công ty dầu khí xuyên quốc gia theo đuổi các hoạt động khai thác dầu khí ở Nam Hải đã trở thành nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến xu hướng quốc tế hóa vấn đề Nam Hải.
Xu hướng thứ ba: Vấn đề Nam Hải sẽ trở thành điểm nóng mới trong đấu tranh ngoại giao pháp lý đa phương của Trung Quốc. Thế bị động của Trung Quốc trước dư luận quốc tế trong vấn đề Nam Hải về cơ bản khó có thể xoay chuyển trong thời gian ngắn. Hiện nay trong cộng đồng quốc tế đã hình thành cách nói như một dạng thức cố định, đó là “cứ nói về châu Á- Thái Bình Dương thì phải nói đến Trung Quốc, bàn về an ninh phải đề cập đến Nam Hải”. Trong điều kiện quốc tế “kéo lệch giá đỡ” như vậy, Trung Quốc thường trở thành đối tượng chỉ trích và bị công kích.
Xu hướng thứ tư: Trong khi Mỹ tăng cường bố trí quân sự ở địa thế tiền duyên của khu vực Nam Hải và chạy đua vũ trang ở Nam Hải tăng lên, mục đích của Trung Quốc hy vọng bảo vệ hòa bình ổn định khu vực Nam Hải thông qua tự kiềm chế sẽ ngày càng khó có thể thực hiện được.
Xu hướng thứ năm: Địa vị của vấn đề Nam Hải trong ngoại giao tổng thể của Trung Quốc không ngừng tăng lên, đó là vấn đề ngoại giao lớn mà Trung Quốc tới đây sẽ phải đối phó lâu dài.
Để giữ được thời cơ chiến lược quan trọng trong quá trình phát triển, bảo vệ ổn định khu vực xung quanh và bảo vệ lợi ích của Trung Quốc ở Nam Hải một cách tối đa, trong 10 năm tới Trung Quốc sẽ ở vào thời kỳ then chốt có thể làm được nhiều việc, đồng thời phải xử lý tốt bốn mâu thuẫn dưới đây:
Thứ nhất, mâu thuẫn giữa việc Mỹ thực thi chiến lược “tái cân bằng châu Á-Thái Bình Dương” và việc Trung Quốc tranh thủ quyền lợi trên biên hướng xuống phía Nam. Bản chất tranh giành giữa Trung Quốc và Mỹ ở Nam Hải là “tranh chấp quyền lợi trên biển”, trong khi đó quyền lợi trên biển tiềm tàng chuỵển hóa thành quyền lợi trên biển thực sự, là kiểm soát tuyến đường vận chuyển thương mại trên biển, đây sẽ là chiến trường chính trong cuộc đấu tranh chiến lược giữa Trung Quốc và Mỹ trong thời gian tới.
Thứ hai, mâu thuẫn trong xử lý quan hệ nước lớn và quan hệ với nước xung quanh trong vấn đề Nam Hải. Đối với ngoại giao tổng thể của Trung Quốc, nước lớn là mấu chốt, láng giềng là quan trọng hàng đầu. Quan hệ Trung-Mỹ là mối quan hệ song phương quan trọng nhất, trong khi quan hệ Trung Quốc-ASEAN là quan hệ láng giềng quan trọng nhất của Trung Quốc. Trung Quốc sẽ phải điều hòa quan hệ thế nào trong vấn đề Nam Hải, xử lý thỏa đáng giữa quan hệ với các nước xung quanh và quan hệ nước lớn, đó là cặp mâu thuẫn rất bức xúc và cũng rất vướng mắc.
Thứ ba, mâu thuẫn giữa việc bảo vệ quyền và lợi ích ở Nam Hải với việc giữ gìn ổn định quan hệ song phương với nước có tranh chấp với Trung Quốc ở Nam Hải. Hiện nay ý thức bảo vệ chủ quyền của Trung Quốc ở Nam Hải đã mạnh hơn, biện pháp bảo vệ chủ quyền ngày càng đổi mới, khả năng bảo vệ chủ quyền cũng không ngừng tăng lên, nhưng việc bảo vệ quyền lợi ở Nam Hải tất yếu sẽ ảnh hưởng đến sự ổn định trong quan hệ song phương với nước tranh chấp. Làm thế nào để có thể xử lý tốt và thỏa đáng cặp mâu thuẫn này, việc đó sẽ liên quan đến tình hình ổn định và thịnh trị lâu bền của Trung Quốc ở khu vực Nam Hải.
Thứ tư, mâu thuẫn giữa chủ nghĩa dân tộc ở trong nước đang ngày càng có khuynh hướng mạnh lên với chủ trương tiếp tục giữ phương châm chiến lược “giấu mình chờ thời”. Cùng với ảnh hưởng của các nhân tố như thực lực tổng hợp của Trung Quốc tăng lên nhanh chóng, tranh chấp chủ quyền biển gay gắt hơn…, chủ nghĩa dân tộc ở trong nước cũng có khuynh hướng ngày càng mạnh lên, không gian để chính phủ lựa chọn quyết sách và hoạch định sách lược bị thu hẹp hơn. Đồng thời Trung Quốc đang trong thời kỳ phát triển đặc biệt “sẽ mạnh nhưng chưa mạnh”, sự hoài nghi của các nước trong và ngoài khu vực về chiến lược của Trung Quốc tăng lên. Trong bối cảnh đó, việc giữ được tự kiềm chế một cách tất yếu và có lý trí trong vấn đề lãnh thổ ngoài biên cương sẽ phù hợp với đòi hỏi lợi ích chiến lược của quốc gia. Làm thế nào để giữ được trạng thái cân bằng chiến lược, đó sẽ là một trong những vấn đề quan trọng mà thế hệ lãnh đạo mới ở Trung Quốc phải đối mặt.
Nói tóm lại, cơ hội phát triển hòa bình của Trung Quốc vẫn còn hy vọng. Vấn đề mấu chốt ở chỗ tình hình láng giềng không được loạn, nếu không thì Trung Quốc sẽ khó lòng duy trì. Trung Quốc phải xử lý thỏa đáng bốn cặp quan hệ lớn với các nước xung quanh như Trung – Nga, Trung Quốc – ASEAN, Trung – Nhật, Trung – Ấn, đồng thời phải kiểm soát tốt những xung đột tiềm tàng và tranh chấp hiện thực ở bốn hướng trên biển là Hoàng Hải, Đông Hải (Hoa Đông), Eo biển Đài Loan và Nam Hải (Biển Đông)
.
II- Diệp Hải Lâm, Chủ nhiệm Ban biên tập “Nghiên cứu Nam Á”, Viện chiến lược châu Á-Thái Bình Dương và toàn cầu, Viện Khoa học xã hội Trung Quốc: Bảo vệ quyền và lợi ích biển, quyết tâm quan trọng hơn biện pháp

Năm 2012 nếu không có vấn đề đảo Hoàng Nham và đảo Điếu Ngư thì có lẽ chúng ta đã không quan tâm cao độ đến vấn đề biển đảo như vậy. Đó đều là nhũng vấn đề đã tồn tại từ rất nhiều năm trước đây, nay trở lại gay gắt rõ rệt.
Theo suy nghĩ của cá nhân tác giả, chúng ta không những tranh đảo mà còn tranh cả vị thế. Vấn đề chúng ta phải xem xét là, trong quá trình xử lý tranh chấp ở cá biệt các đảo, chúng ta phải tạo ra được cơ sở, đem lại điều kiện phát triển biển, thậm chí cho tình hình an ninh của cả khu vực Tây Thái Bình Dương trong tương lai.
Sau hơn nửa năm diễn ra cuộc đấu tranh, về cơ bản chúng ta có thể khái quát đôi chút về cái gọi là mô hình đảo Hoàng Nham: Trung Quốc lợi dụng, thậm chí còn thúc đẩy để gây ra tranh chấp trên biển mang tính ngẫu nhiên, mượn thời cơ đó để mở rộng xung đột, chủ yếu thông qua áp lực kinh tế, kèm theo nữa là răn đe quân sự, từng bước tạo nên tình thế có lợi cho Trung Quốc ở vùng biển tranh chấp, mở rộng sự hiện diện tương ứng của lực lượng trên biển của Trung Quốc, cho đến khi kiểm soát được vùng biển tranh chấp trên thực tế. Về khuôn mẫu ở đảo Hoàng Nham như thế, nếu nói đó là cách tự Trung Quốc nghĩ ra thì nên để cho các nước khác tổng kết, như vậy sẽ tốt hơn.
Sự việc ở đây đã làm phát sinh hai vấn đề. Vấn đề thứ nhất, cho đến nay, trong vấn đề đảo Hoàng Nham và đảo Điếu Ngư, chúng ta cuối cùng là bị buộc phải đối phó như vậy hay là chủ tâm gây sự? Cách lý giải ở trong và ngoài nước hoàn toàn khác nhau. Chúng ta ở trong nước trước sau vẫn nhấn mạnh với dân chúng là chúng ta bị bắt buộc phải làm như vậy, chúng ta hy vọng giữ hòa bình và ổn định. Nhưng khi đi ra khỏi đất nước mình, sẽ thấy mọi nhà quan sát và phân tích hoàn toàn không nghĩ như vậy. Cái gọi là “nước nhỏ ức hiếp nước lớn”, quan điểm như vậy ở trong nước mọi người đều chấp nhận được, nhưng ở nước ngoài rất khó để có thể làm cho nước khác chấp nhận được rằng Philippin là nước ăn hiếp Trung Quốc. Xét theo nhận thức thông thường thì nước nhỏ không thể ăn hiếp được nước lớn. Vậy do đâu lại nảy sinh vấn đề?
Trong 10 năm qua hành vi của Trung Quốc đã đi ngược lại với nhận thức thông thường, nghĩa là Trung Quốc có sức mạnh nhưng không sử dụng đến, gây cho nước khác cách hiểu rằng Trung Quốc không có hành động phải sử dụng đến sức mạnh. Cuối cùng, nếu Trung Quốc sử dụng đến sức mạnh sẽ bị coi là “Trung Quốc phản ứng quá mức”.
Vấn đề thứ hai là phản úng quá mức hay chưa đủ? Xét theo cách nhìn nhận của các nước ngoài Trung Quốc thì hành vi của Trung Quốc ở Đông Hải và Nam Hải (Biển Hoa Đông và Biển Đông) là quá mức. Nếu xét theo cách nhìn nhận ở trong nước thì Trung Quốc làm như vậy là vẫn chưa đủ so với mục đích. Xét trên góc độ quốc tế thì Chính phủ Trung Quốc có thể nghĩ rằng chúng ta phải quản lý khủng hoảng, còn với cách nhìn nhận ở trong nước thì mục tiêu đề ra vẫn chưa thể nào bàn đến được quản lý khủng hoảng. Dân chúng trong nước đòi hỏi phải quản lý được 75% vấn đề này, trên thực tế Chính phủ đã làm được 50%, nhưng 50% đã bị nước ngoài coi là quá mức, họ chỉ mong muốn Trung Quốc làm đến 25%. Giữa hai cách nghĩ như vậy về cơ bản chưa có biện pháp nào để thiết lập một trạng thái thỏa hiệp. Tình hình như vậy là hết sức hạn chế và bị trói buộc, gây rất nhiều khó khăn cho Trung Quốc trong việc thực thi chiến lược biển trong tương lai. Từ đảo Hoàng Nham đến đảo Điếu Ngư, tình hình như vậy đã gây ảnh hưởng to lớn đối với hành vi và tâm lý của các nước cạnh Nam Hải cũng như các nước láng giềng Trung Quốc. Có thể khái quát thành một câu là: Tính chất không xác định từ các nước đó đối với Trung Quốc đang ngày càng tăng lên rõ rệt, họ nghi ngờ hành vi của ‘”Trung Quốc hơn. Đó là vấn đề mà Trung Quốc cần phải xem xét. Chúng ta không thể xây dựng được một phương pháp dự báo tâm lý nào thật chuẩn xác.
Trong thời gian tới, vấn đề chủ yếu trong việc bảo vệ quyền lợi và lợi ích của Trung Quốc ở Nam Hải và Đông Hải không phải là đề xuất một chính sách mới, mà phải giữ cho cách làm có hiệu quả tiếp tục được duy trì. Trong vấn đề này, so với quyết tâm thì biện pháp chỉ là thứ yếu, quyết tâm là rất quan trọng, phải chịu đựng được giá phải trả.
Cuộc đấu bảo vệ quyền và lợi ích trên biển có thể gặp một số rủi ro
1/ Rủi ro trong kiểm soát mục tiêu và biện pháp: Trung Quốc phải bảo vệ quyền và lợi ích trên biển như thế nào để khỏi gây cho nước khác ấn tượng rằng Trung Quốc tham lam vô độ, được đảo này lại muốn đảo khác. Như vậy không có nghĩa là nói Trung Quốc cái gì cũng muốn, bản thân mục tiêu như vậy đã không chấp nhận được, huống hồ trong điều kiện Trung Quốc chưa thể đạt được thì không nên bàn quá nhiều đến việc này. Trung Quốc phải tránh rủi ro này, đó là rủi ro liên quan đến một vấn đề lớn của Trung Quốc trong tương lai, bị người ta xem như là một mối đe dọa hay cơ hội trong toàn bộ kết cục quan hệ quốc tế ở khu vực Đông Bắc Á.
2/ Rủi ro về thói quen tư duy: Chúng ta có một thói quen tư duy là bất kể vấn đề do ai gây ra, thì luôn vì đại cục mà phải giải quyết. Trong quan hệ quốc tế, trừ phi anh có ý định sử dụng vũ lực, nếu không thì người giải quyết sẽ phải gánh chịu, phải trả giá lớn hơn, điều đó không có gì phải nghi ngờ. Vì thế Trung Quốc cũng đứng trước quá trình chuyển đổi phương thức tư duy, không phải cứ đóng mãi vai trò của người phụ trách giải quyết vấn đề.
3/ Rủi ro về hành động “phi lý tính” của nước bên cạnh: Đối thủ trong cuộc đấu của chúng ta không phải hoàn toàn là có lý tính. Đối với vấn đề biển trong tương lai, chúng ta phải nghĩ đến hậu quả mà Trung Quốc đã tính đến không nhất thiết phải xảy ra, vì đối thủ của Trung Quốc không xem xét vấn đề giống như Trung Quốc. Chúng ta không được lúc nào cũng xem xét vấn đề xuất phát từ lôgích của mình. Tuy nhiên tính chất phi lý tính của đối thủ cũng có thể bị chúng ta lợi dụng. Một ví dụ như Nhật Bản đã huy động 8 máy bay F15 để đối phó với một máy bay hải giám của Trung Quốc, đó hoàn toàn là hành vi phi lý tính, nhưng hành vi như vậy không nhất thiết là có hại đối với Trung Quốc.
4/ Rủi ro chính trị trong nước: Đối với Trung Quốc, vấn đề biển là một vấn đề thuộc công việc nội bộ trong nước, liên quan đến vấn đề mang tính hợp pháp của chính phủ. Trong tương lai, vấn đề then chốt là phải xem xét ý dân, mặc dù không phù hợp với kết cục ngoại giao cơ bản của Trung Quốc hiện nay, nhưng chúng ta vẫn phải tôn trọng ý dân như vậy.
Nói cho cùng, vấn đề biển là rất quan trọng nhưng không phải đánh thắng một trận là có thể kết thúc, mà phải không ngừng biến những thắng lợi nhỏ thành một thắng lợi lớn, cuối cùng tích lũy được một tình thế có lợi. Nếu không làm được như vậy mà chỉ tranh thủ được một chút lợi ích trên một đảo thì như vậy là chưa thể đủ được./.
nguồn:http://anhbasam.wordpress.com/2013/02/23/chuyen-gia-trung-quoc-ban-ve-tranh-chap-bien-dao-trong-10-nam-toi/
======================================================================
Chú ý: Nhấn vào “nhận xét” ở cuối bài để xả stress

          Sẽ xóa những comment nói tục

          Thinhoi001