Lưu Văn Vịnh - Giới Thiệu Hai Thi hào Cổ điển xứ Syria
at 9/15/2013 11:45:00 AM
Lưu Văn Vịnh
Al Mutanabbi
Thi hào Al Mutanabbi, 915- 965, con một người gánh nước, sống và viết dưới triều đại Hamdanid ở Syria, từng theo học ở Damascus và cũng từng sống với dân du mục Ả Rập, từng ngồi tù vì đám lâu la tôn xưng ông là nhà tiên tri! Sau ra thoát tù ông được trọng dụng ở vùng Aleppo triều vua Sayfu suốt 9 năm, 948- 957. Bất mãn, ông đi Ai Cập, gặp ông vua da đen xuất thân nô lệ, ông lại bỏ đi Baghdad. Ông bị đạo tặc giết chết trên đường chu du tới Babylonia năm 965.
Hậu thế xưng tụng ông là nhà thơ lớn nhất của Ả Rập, một ngòi bút tân cổ điển neoclassist, kết nối cổ với kim, trộn châu ngọc với gạch đá. Thơ ông không được thế giới biết mấy vì ông dùng ngôn ngữ vi tế trác tuyệt chỉ người Ả Rập mới thưởng thức sâu xa được, khi dịch ra ngoại ngữ những tinh hoa ấy bị mất đi rất nhiều. Vài đoạn sau đây chỉ phản ảnh phần nào cái hay của thơ ông :
Lời ta ca làm người mù mở mắt
lọt vào tai kẻ điếc người câm
mặc ai chỉ trích sai lầm
như chim vỗ cánh ta nằm qua đêm
..... Ta là chim sáo cho đời
nơi nơi im bặt, vang lời ta ca
thời gian ghi dấu bút hoa
từng dòng ta nhả ngọc ngà vọng âm
My songs gave eyes to the blind, ears to the deaf,
Set the critics flapping like nightbirds,
Set me at rest all night on my bed.
.... And desert every voice but mine, for I
Am the singing lark, the rest are echo,
Time is my scribe and my register
It follows me singing the words I drops.
H.Howarth and Ibrahim Shukrallah
Bạn ta, sa mạc, đêm đen, kỵ mã
gươm giáo chiến trường, giấy trắng bút hoa!
The desert knows me well, the night, the mounted men
The battle and the sword, the paper and the pen!
Thơ ông rất đẹp :
Sao lóng lánh rọi bừng đôi mắt
vì sương mờ tỏa ánh sao lên
The radiant stars with beauty strike our eyes
Because midst gloom opaque we see them rise
Nàng vén màn che, phút biệt ly phủ mặt xanh xao
trên má nàng dịu mát
hai dòng châu lệ vàng ngọc tuôn trào
Nàng buông xõa ba lọn tóc đen dài
đêm ấy đen, thêm ba lọn, bốn đêm hao!
khi nàng ngửa mặt nhìn vòm trời trăng sáng
ta thấy hai vầng, cùng tỏa loáng nguyệt quang
She uncovered: pallor veiled her at farewell:
No veil’ twas, yet her cheeks it in shade.
So seemed they, while tears trickled over them,
Gold with a double row of pearls inlaid.
She loosed three sable tresses of her hair
And thus of night four nights at once she made;
But when she lifted to the moon in heaven
Her face, two moons together I surveyed.
Áng thơ tuyệt đẹp trên, cực tả nét giai nhân, tương truyền được ngâm nga trong tửu quán, khu ả đào, cả trăm năm nay. Ông hay dùng tiểu đối, ý tứ hàm súc linh hoạt :
Tôi chỉ là mũi tên bay trời cao
đến lúc rơi, chẳng biết tựa nơi nào!
I merely an arrow in the air
Which falls back, finding no refuge there
Người già kêu than Trời ơi
là than thân già yếu chứ không than chán đời
When an old man cries “Ugh!” he is not tired
Of life, but only tired of feeblesness.
Trí não làm người hiền thấy khổ
giữa lúc được sung sướng
Kẻ ngu si
vui sướng ngay lúc đau thương
The sage’s mind still makes him miserable
In his most happy fortune, but poor fools
Find happiness even in their misery.
Abul Ala al MAARRI 973-1057
Sinh ở Syria, trên con đường lữ hành đi Damascus. Ông là nhà văn, nhà thơ, triết gia, có khuynh hướng bi quan yếm thế vào thời xã hội suy tàn, chính trị rối ren. Thuở nhỏ ông bị bệnh đậu mùa, mù cả hai mắt, nhưng lại có trí nhớ cực tốt. Ông sống nghèo nàn, hay đi giảng thuyết về thơ văn Ả rập, tư tưởng phóng khoáng mà tiêu cực :
Bốn phương bốn cột chống trời
Hóa công bày vẽ lò Thời lò Không
thế gian người ngợm bỏ thùng...
The pillars of this earth are four
which lend to human life a base
God shaped two vessels, Time and Space,
The world and all its folk to store.
A ! ai sẽ nặn ta, cục đất, vô tri, sỏi đá?
thổi linh hồn nhào kết với thịt da
hồn xác cả hai cùng lo âu sinh tử
Gió ơi gió, hãy lặng im gió dữ
Lửa thiêu ơi, hãy tắt, phép lửa ma!
Ah, who to me a frame will give
As clod or stone insensitive?-
For when spirit is joinedd to flesh, the pair
Anguish of mortal sickness share,
O Wind, be still, if wind thy name,
O flame, die out, thou art flame!
Abu Ala mất năm 84 tuổi, giữa lúc đang nổi danh, trở nên giầu có nhất vùng , học trò cả 200 người, có ảnh hưởng xã hội vì tuy không tham gia chính sự nhưng ông tự hào là một “đứa con của thời đại” ( I am the son of my time).
(trích HOA CÁT NÓNG xb 2003 Lưu Văn Vịnh- Phóng dịch từ các bản Anh ngữ của R.A. Nicholson, Kritzeck, H.A Gibb)
nguồn:http://www.diendantheky.net/2013/09/luu-van-vinh-gioi-thieu-hai-thi-hao-co.html
=======================================================================
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Chú ý: Điền vào “nhận xét” ở cuối bài để xả stress
Sẽ xóa những comment không phù hợp
Thinhoi001