*Nguyễn Vũ Mộc Thiêng
Chưa bao giờ, dư luận báo chí và
xã hội lại bức xúc về giáo dục như hiện nay, đặc biệt về môn sử. Kết quả thi phổ
thông và đại học từ mấy năm nay đã báo động đỏ. Chất lượng môn sử đã rơi xuống
đáy. Khó có thể thấp hơn được nữa. Vì sao một đất nước có truyền thống hiếu học
từ ngàn xưa, một dân tộc có bề dạy lịch sử hào hùng mà chất lượng giáo dục và
môn sử ngày càng thê thảm như vậy?? Đã có nhiều hội thảo, diễn đàn bàn về việc
này nhưng vẫn loay hoay, chưa thấy áng sáng cuối đường hầm.
Điều kinh ngạc là trong khi xã hội
bức xúc thì nhà nước và bộ Giáo Dục vẫn điềm nhiên. Cũng chẳng có hành động gì
cụ thể. Các nhà sử học vẫn quanh quo tìm nguyên nhân học sinh chán môn sử. Nào
là do kinh tế khó khăn, giáo viên Sử không đủ sống. Nào là nhà trường và xã hội
thiếu quan tâm, chưa coi trọng môn sử…Khó khăn thì không riêng gì môn sử. Càng
không thể đẩy cho xã hội. Bộ Giáo Dục và các nhà Sử học phải chịu trách nhiệm.
Đạo Phật dạy “Nhân nào thì Quả đó”. Còn dân gian thì dễ hiểu hơn “Gieo
gì, gặt nấy”. Gốc của vấn đề là thái độ coi thường lịch sử. Từ việc nhỏ như
tùy tiện đổi tên trường, tên đường của các danh nhân văn hóa, các anh hùng dân
tộc… thành những địa danh hoặc cá nhân hiện đại. Từ sự áp đặt chủ quan các sự
kiện lịch sử đến việc gần như phủ nhận quá khứ.
Giáo dục lịch sử cần tính khách quan khoa học chứ không thể suy diễn chủ quan.
Thiên hạ tìm cách “người hóa thần thánh” thì chúng ta làm ngược lại,
“thần thánh hóa nhân vật”, tạo nên việc nghi ngờ về phẩm cách. Học nhân
vật lịch sử là học nhân cách thật, cả những cái chưa hoàn hảo, rất người. Học sự
kiện lịch sử là học những bài học về đạo lý, ý chí, văn hóa…chứ không phải là
mấy số liệu vô hồn. Nào ngày sinh, tháng đẻ, ngày thành lập…Nào giết được bao
nhiêu giặc và tiêu diệt mấy xe tăng, tàu thủy…Học như thế thì đến cán bộ thống
kê cũng không tiêu hóa nổi. Lịch sử dân tộc mấy ngàn năm lại được dạy ít hơn
lịch sử hiện đại gần trăm năm. Phân bổ chương trình vô lý, nội dung học thì khô
khan. Các giáo viên khi học thiếu hứng thú, làm sao có thể truyền lửa cho học
sinh khi dạy. Ngay cả việc ra đề thi cũng vậy. Cứ lẩn quẩn vài ba nội dung hiện
đại với nhưng số liệu vô hồn nên học sinh cứ chăm bẳm học vẹt, học tủ. Ra đề
khác một chút làm điểm liệt ngay.
Hồi xưa, cả thầy và trò đều khó khăn hơn bây giờ nhiều. Nhưng nhờ được các thầy
cô hết lòng truyền lửa nên những bài học sử vẫn nhớ đời. Lớp 3 đã được học
“Phạm Ngũ Lão ngồi đan sọt nứa. Mặc giáo đâm, gươm cứa ngang đùi. Mơ về chiến
thắng xa xôi. Xe Vương ngừng bánh vẫn ngồi vót tre…”Lớp 4 được học “Năm
1789, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, kéo 10 vạn binh ra Bắc. Trong có 5 ngày,
quân ta liên tiếp chiếm Hà Hồi, Ngọc Hồi, Đống Đa. Các danh tướng địch Hứa Thế
Hanh, Sầm Nghi Đống đều bị bỏ mạng. Tôn Sỹ Nghị bỏ cả ấn tín chạy lấy than. Quân
ta trèo qua xác giặc, đuổi theo về đến tận biên thùy…”.Lớp 5 được học về Gia
Huấn Ca và Đại Cáo Bình Ngô của Nguyễn Trãi “Ở cho có Đức có Nhân…”, “Việc
Nhân Nghĩa cốt để yên dân…” . Học sinh thời đó, đọc sách lịch sử thay sách
truyện. Học môn sử cứ lâng lâng như người trong cuộc. Lúc đớn đau nô lệ, lúc
cảm thương oan khuất, lúc hừng hực khí thế…Những chuyện kể về Trưng Trắc, Triệu
Thị Trinh,Triệu Quang Phục, Ngô Quyền, Lý Thường Kiệt, Trần Quốc Toản, Trần Bình
Trọng, Trần Thủ Độ, Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Nguyễn Trường Tộ…cực kỳ hấp dẫn, chẳng
kém phim võ hiệp thần kỳ thời nay.
Chỉ có thể nâng chất môn Sử khi bộ Giáo Dục dám thay đổi, từ cấu trúc chương
trình đến nội dung giảng dạy. Các nhà sử học phải đủ dũng khí để bảo vệ tính
khách quan của lịch sử. Nhất thiết phải huy động được các nguồn lực khác như
phim ảnh, truyền hình, internet, sách báo, bảo tàng cùng hợp lực. Chứ không thể
“mạnh ai nấy làm” theo ý mình. Khi đưa đoàn Peace Boat của Nhật Bản giao
lưu với người dân và du kích tại địa đạo Củ Chi năm 1986. Ông Mười Nguyên, chỉ
huy năm xưa đã trả lời các giáo sư Nhật Bản rằng “Chúng tôi phải dạy học dưới
địa đạo. Và chỉ có thể dạy Văn, Sử, Toán. Học Văn để làm người. Học Sử để tin
vào chiến thắng. Học Toán để hiểu khoa học”.Tôi tin là trong chiến thắng của
quân dân Củ Chi, có những bài học về Bạch Đằng, Như Nguyệt, Đống Đa, Vạn Kiếp,
Chi Lăng…Năm 1987, khi sang nghiên cứu về giáo dục ở Cộng Hòa dân Chủ Đức, tôi
đã phát hoảng. Cái chết của các nước Đông Âu đã được báo trước. Bởi họ chỉ dạy
lịch sử cách mạng từ 1945 mà bỏ quên tổ tiên và quá khứ của cả dân tộc.
VIỆT NAM Sử Lược
Diễn ca
*Nhớ thuở xưa... Lạc
Long Quân dựng nước
Cùng Âu Cơ thành lập họ
Hồng Bàng
Mười tám đời kế tiếp ở Văn
Lang
Bao sự tích còn lưu
truyền hậu thế
Thái tử Lang Liêu
được vua Hùng trọng
nể
Bánh dầy, bánh chưng truyền lại
mai sau
Huyền thoại ngày xưa Sơn – Thủy đánh nhau
Là khát vọng chống thiên
tai, thú dữ
Công chúa Tiên
Dung và Chử Đồng Tử
Quyết yêu nhau nên bất
luận sang hèn
Lao động ngoan cường dưa
hấu An Tiêm
Danh Phù Đổng còn
nêu gương rực rỡ...
*Nước Âu Lạc
theo Loa Thành đổ vỡ
Gươm Lữ Gia vấy
máu Triệu Ai Vương
Trải ngàn năm
Bắc thuộc chịu đau thương
Dân tộc Việt đã
nhiều phen quật khởi
Từ
Mê
Linh, Trưng
Trắc
giành thắng lợi
Triệu Thị
Trinh nữ
tướng ở Cửu Chân
Đuổi quân Ngô
vì đại nghĩa xả thân
Lý Nam Đế nước Vạn
Xuân mở lối
Đầm Dạ
Trạch, Triệu Quang Phục một cõi.
Mai Thúc
Loan rồi
kế đến Phùng Hưng
Đất Giao Châu,
Khúc Thừa Dụ vang lừng
Dương Diên
Nghệ đắp
xây nền tự chủ.
*Nhờ Ngô Quyền,
Bạch Đằng Giang bất tử
Thành mồ chôn quân
Nam Hán hung tàn
Đinh Bộ
Lĩnh
buộc cát cứ qui hàng
Lê Hoàn phá
Tống, bình Chiêm
vang dội
Lý Công
Uẩn được
mọi người mong đợi
Từ Hoa Lư
ban chiếu về Thăng Long
Sông Như
Nguyệt, Lý Thường Kiệt oai phong
“Sông núi nước Nam dân
Nam ở
Rành rành phân định
tại sách Trời.
Cớ sao lũ giặc sang
xâm phạm?
Chúng bay sẽ bị đánh
tơi bời!”
Sông Bạch
Đằng lại dậy sóng sục sôi.
Quân Mông
Cổ khiếp danh Trần Quốc
Tuấn
Hội Nghị Diên
Hồng
kết đoàn sức mạnh
Khí giới nào diệt nổi dân
ta
Hễ có xâm lăng đoàn kết
một nhà
Già trẻ gái trai chung
lòng giữ nước.
Trần Bình Trọng sa cơ đầy khí tiết
“ Thà làm Quỷ nước Nam hơn làm
Vương đất Bắc”
Trạng Nguyên lưỡng quốc có Mạc Đĩnh Chi
Công chúa Huyền
Trân sử Việt
rạng ghi
Ô, Rí hai châu, rộng thêm bờ cõi
Hồ Quý Ly nhà cải cách
tiên khởi
Hạn điền, hạn nô, tiền
giấy lưu hành
Từ Lam Sơn, Lê Lợi chống quân Minh
Hội thề Lũng Nhai bốn phương hào kiệt
Bút Nguyễn Trãi
sáng bừng hồn Đại Việt
“Việc Nhân Nghĩa cốt để yên
Dân,
Quân điếu phạt trước lo trừ
bạo,
Đem Đại Nghĩa thắng hung
tàn
Lấy Chí Nhân thay cường
bạo...”
Thiên cổ hùng văn Bình Ngô đại cáo
!
Lê Thánh Tôn
chủ soái hội Tao Đàn
Lương Thế Vinh nhà toán học, trạng
Lường
Luật Hồng Đức nét son đời mẫu
mực…
*Sông
Gianh đôi bờ Trịnh – Nguyễn phân ly
Ở đàng trong Chúa
Nguyễn mở biên thùy
Cả phương
Nam nối dài hình chữ S
Lê Chiêu
Thống rước quân Thanh xâm lược
Từ một vùng quê
Bình Định, Tây Sơn
Gươm Quang Trung
đã trút hết căm hờn
Lên hàng chục vạn quân
Tôn Sĩ Nghị
Xuân Kỷ Dậu
quyết một lòng tướng sĩ
“Đánh cho nó
phiến giáp bất hoàn
Đánh cho sử trí Nam quốc
anh hùng chi hữu chủ...”
Nhờ Nguyễn Du truyện Kiều thành bất
hủ
Mặc vương triều vẫn bảo thủ, bế môn
Nguyễn Trường
Tộ không
thể làm gì hơn
Nên vận nước chông chênh và bế tắc
!
Cả đất nước lại chung
lưng đấu cật
Chiến đấu quật cường, liên tục, kiên trung…
*Từ
phương Tây, giặc kéo đến điệp
trùng
Gò
Công
nhớ Phó Lãnh Binh Trương Định
Đồng Tháp
Mười, Võ Duy Dương thống
lĩnh
Vùng Tân An lại có Nguyễn Hữu
Huân
Lửa bừng Nhật
Tảo, Nguyễn Trung Trực ra quân
Khắp lục tỉnh vang lời
thề Chiến Đấu
Nguyễn Đình
Chiểu
với trái tim nung nấu
Dùng văn chương ngòi bút chống xâm
lăng
Trương Vĩnh Ký nhà bác học lừng danh
Phan Thanh Giản thức thời chịu oan khuất
Thành Hà Nội, cuộc chiến không cân
sức
Nguyễn Tri
Phương
nhịn đói chết theo thành
Hoàng
Diệu
tuẫn tiết, vang danh Võ
Miếu
Hịch Cần
Vương vua Hàm Nghi xuống chiếu
Núi Vụ
Quang: Cao Thắng, Phan Đình Phùng
Lũy Ba Đình,
Đinh Công Tráng tận trung
Khu Bãi Sậy
lưu danh Nguyễn Thiện Thuật
Rừng Yên
Thế khiến sài lang mất mật
Khi nghe tên Hoàng Hoa
Thám hùm thiêng
Phong trào Đông Du
, Duy Tân lan khắp mọi miền
Khởi xướng có Phan Bội
Châu, Tăng Bạt Hổ
Nguyễn Thượng Hiền, Lương
Văn Can, Cường Để
Phan Chu Trinh, Dương Bá
Trạc, Nguyễn Quyền...
Lập Đông Kinh Nghĩa
Thục để tuyên truyền
Huỳnh Thúc Kháng, Duy
Tân, Trần Quý Cáp
Trần Cao Vân, Thái
Phiên...điên đầu giặc Pháp
Bom nổ rền, Phạm Hồng
Thái hiên ngang
Nguyễn Thái
Học và
đồng đội đàng hoàng
Nhìn máy chém hô
“Việt Nam Độc Lập”…
*Nguyễn Tất
Thành cũng là Nguyễn Ái Quốc
Người mở đường cho Cách
Mạng tiến lên
Lịch sử sang
trang Đảng Cộng Sản Việt
Nam
Chào Nghệ
Tĩnh sóng trào dâng Xô Viết
Khởi nghĩa Nam
Kì
và Bắc
Sơn
bất diệt
Chào Việt
Nam Tuyên
Truyền Giải Phóng
Quân
Võ
Nguyên Giáp danh tướng từ
Nhân Dân
Những Thánh
Gióng đang viết trang sử mới
Cờ Đỏ Sao
Vàng
tung bay chói lọi
Tất cả vùng lên dành lại
non sông
Chào Tổng Khởi
Nghĩa Tháng Tám thành công
Đẹp vô cùng là
Mùa
Thu năm
ấy
Chưa kịp ngồi cả nước
vùng đứng dậy
Đi suốt chín năm
kháng chiến gian lao
Kết thành Điện
Biên chấn động địa cầu
Lại đi suốt hai mươi
mốt năm không nghỉ
Cả dân tộc Đồng
Khởi chung ý chí
“Không có gì quý hơn độc
lập tự do”
Xẻ dọc Trường
Sơn thống nhất nước nhà
Chiến dịch cuối mang tên
Người đại thắng
Đất nước sang
Xuân, Trời cao, Biển
rộng
Hòa
Bình
rồi
Hạnh Phúc nở thêm
hoa
Vọng mấy ngàn năm lời dạy ông cha
Con cháu Rồng Tiên
Thủy Chung
Nhân
Nghĩa
NGUYỄN
VĂN MỸ
Sưu tầm, hiệu đính và bổ
sung lần 3
Kỷ niệm 13 năm thành lập
Cty Dã
Ngoại Lửa Việt
26.3.1999 -
2012
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Chú ý: Điền vào “nhận xét” ở cuối bài để xả stress
Sẽ xóa những comment không phù hợp
Thinhoi001