ÔN CỐ TRI TÂN

Chuyện tào lao: “THANH NIÊN NHƯ TÔI LÀ MẤT NƯỚC!”

Fa- Xu- Ca

Hôm nay đọc trang bác Nguyễn Thông thấy có bài thơ “Ai cũng hèn như tôi thì còn gì đất nước?”, chợt nhớ chuyện thời chống Mỹ.

Thời ấy dân ta rất ghét những anh bộ đội đào ngũ, kể cả “B quay” và “chưa B đã quay”. Thời ấy, mặc dù làng trên xóm dưới chỉ còn toàn đàn bà, người già và trẻ con, nhưng mấy tay bộ đội đào ngũ thì bị tẩy chay. Không nhà nào gả con gái cho bộ đội đào ngũ và các cô gái cũng chỉ xem mấy tay này bằng nửa con mắt. Cả xã hội như vậy, không ai chấp nhận sự hèn nhát, người ta coi hèn nhát cũng như phản bội. Thái độ đó là nhất quán, quyết liệt và tự nhiên, không cần lên gân gì cả.

Năm 1971 mình vào cấp ba, phải đi học xa nhà bảy tám cây số. Toàn phải dậy rất sớm đi bộ, vì nhà nghèo chưa có xe đạp. Từ làng mình phải đi qua một cánh đồng, qua làng Nội Trung, rồi mới lên đường tỉnh lộ ra trường. Đoạn đi qua cánh đồng là sợ nhất, vì lúc ấy trời còn tối, lại phải qua một cái giếng đất rất to. Người ta đồn rằng cái giếng này có rất nhiều ma, nhất là ma con nít. Hôm nào có hai ba đứa cùng đi thì không sợ lắm, nhưng những hôm chỉ có một mình thì đúng là trống ngực đánh hơn to trống làng mỗi khi đi qua cái giếng này. Thế nhưng, bỗng nhiên một dạo mình đi qua đây mà không sợ nữa. Dạo đó, cứ vào lúc mình đi học cũng là lúc có hàng chục thanh niên từ làng Nội Trung chạy rầm rập trên con đường quanh làng rồi chạy sang làng mình. Vừa chạy họ vừa đồng thanh hô rất to: “Một, hai! Một, hai!Thanh niên như tôi là mất nước! Một, hai! Một hai!Thanh niên như tôi là mất nước!”. Ban đầu cũng ngạc nhiên không hiểu họ hô thứ khẩu hiệu gì mà quái lạ thế? Về sau mới biết, té ra đó là những anh bộ đội đào ngũ, được thu dung các nơi tập trung về đây học tập trước khi trở lại chiến trường.

Hơn bốn mươi năm rồi mới nhớ lại chuyện này. Nhớ, rồi lại lẩn thẩn: Liệu bây giờ mà xẩy chuyện, không biết có còn đoàn người nào vừa chạy vừa hô: “Như tôi là mất nước” không ta?