Nguyễn Hoàng Đức
Thứ bảy, ngày 08 tháng mười hai năm 2012
Việt Nam với sự bám trụ duy trì nhà nước xã hội chủ nghĩa rõ ràng đang
là một nhà nước của giai cấp vô sản. Giai cấp vô sản nói chung là
công-nông, đã có công làm nên cuộc cách mạng của quần chúng cướp được
chính quyền bằng bạo lực cách mạng từ tay phong kiến và thực dân. Về mặt
lý thuyết cũng như thực tế, nhà nước của giai cấp vô sản đã sụp đổ trên
phạm vi toàn thế giới, mở đầu là các nước Đông Âu, sau đến Liên Xô tổng
hành dinh của giai cấp vô sản. Hiện nay, theo thống kê, chủ nghĩa xã
hội chỉ còn leo lét ở dăm bảy nước, nói để dễ nhớ là Việt, Triều, Lào,
Trung, Cu, chiếm khoảng 15% tổng thu nhập cũng như các chỉ số xã hội và
khoa học của loài người.Nhưng
15% đó có thực sự là gin hay xịn xã hội chủ nghĩa thuần khiết không? Về
mặt lý thuyết, người cộng sản dựa trên lực lượng quần chúng công-nông
đông nhất để làm nên cách mạng, nhưng trên thực tế họ đều dồn sự chú tâm
vào tầng lớp trí thức. Họ hoàn toàn hiểu chính biến của Tiệp Khắc bắt
đầu từ tầng lớp trí thức với Hiến chương 77, và Mùa xuân Bắc Kinh 1989
đã không tắm máu của ai khác ngoài trí thức và sinh viên. Còn
trên thực tế, miệng thì ra rả xã hội chủ nghĩa, nhưng các quan chức của
Việt nam và Trung Quốc không gửi con đến nơi nào khác học hành ngoài
lãnh thổ của Đế Quốc Mỹ. Chủ nghĩa xã hội suy yếu và đổ vỡ bởi chính sự
xộc xệch về ý thức và hành động, nói một đằng làm một nẻo, trong khi
chửi bới đế quốc thì chỉ gửi con đi tìm đế quốc, trong khi đề cao công –
nông lại chẳng coi công nông là cóc khô gì. Việc làm như thế cũng là
trí trá sai nguyên lý, thì làm sao quốc gia có thể phát triển? Theo lý
thuyết chính thống xưa nay, như người Việt nói giản dị “một người lo
bằng một kho người làm”, tầng lớp trí thức bao giờ cũng đóng vai đầu tầu
dẫn dắt cũng như bản lề xã hội để xoay chuyển chế độ từ trang này qua
trang khác. Nhưng người cộng sản vì muốn thành công nhanh chóng đã mua
chuộc đám đông bằng cách đưa công nông lên đầu.
Nhìn vào tự nhiên và xã hội có hai xu hướng chính là Đồng hóa và Dị hóa.
Tôi xin được diễn giải thế này cho dễ hiểu. Ngay từ sáng sớm người Nam
bộ thường ăn sáng với một ly chè đá to như vại bia, vì sao, vì họ ở nơi
ũng nước nên đã thích uống nhiều nước, giống như cây dừa hút nước để ra
trái vậy. Tôi coi đó là đồng hóa. Một người ở châu Phi toàn đất cát khô
cháy cũng thích uống một cốc nước to. Tôi coi đó là dị hóa. Ông bố tôi
là bác sĩ nhưng rất nông dân, và những gì tôi tinh chế được là cách làm
ngược lại những hình ảnh và thói quen quê kệch của ông. Vì thế trong bài
văn hóa vô sản này, sau khi đề cao sức mạnh của văn hóa công nông đã có
công cướp được chính quyền, tôi xin mời mọi người hãy bình tĩnh ngắm
nhìn và phản tỉnh văn hóa vô sản của chúng ta. Khổng tử cũng từng dạy:
“Tam nhân đồng hành, tất hữu ngã sư yên: trạch kỳ thiện giả nhi tòng
chi, kì bất thiện giả nhi cải chi”, diễn nghĩa là: hai người đi cùng ta
tất là thầy ta, chọn cái hay của người hay mà theo, cái dở của người dở
mà tránh. Công, nông cũng như giai cấp vô sản tự nó không xấu, nó chỉ
xấu khi thủ đắc những tật xấu, thấy hay mà không chịu theo, thấy dở mà
không chịu tránh.
Nước Việt Nam ta hiện nay đang đứng cuối cùng trên bảng giá trị của nhân
loại, nghèo nàn nhất, dốt nát nhất, tham nhũng nhất. Đó là bởi cái gì?
Cái chính là bởi văn hóa vô sản của chúng ta. Thử điểm xem, thu nhập thì
thấp nhất thế giới, giáo dục thua các nước trong khu vực từ 50 đến 100
năm, có mỗi việc thi cuối khóa hay không mà bàn đi bàn lại vẫn hoãn
chẳng khác gì chơi trận giả, việc dạy thêm học nếm lù lù chẳng thể che
dấu vậy mà cứ ngang nhiên tồn đọng, ngành giáo còn vậy ngành nông thế
nào? Sở hữu trí tuệ thì thua Hàn Quốc và Nhật Bản đến cả chục nghìn lần.
Chính sách thì chồng chéo thay luôn xoành xoạch, như ngành ngân hàng
chẳng hạn mỗi tuần có cả chục chỉ thị nghị quyết, thì ai thực hiện.
Quyết sách là sản phẩm cao nhất của tinh thần còn lộn xộn đến vậy, hỏi
những thứ thấp kém bên dưới thì sao? Một con kiến còn biết chăn nuôi
sâu, để sâu lớn lên chúng mới tích trữ thành thực phẩm, thử hỏi con
người nếu đem cá giống ra ăn thì mai sau ăn gì? Nhà nước thay đổi chính
sách thuế khóa liên tục, doanh nghiệp hở chỗ nào đánh chỗ nấy, giờ doanh
nghiệp đang chết lấy đâu thuế đóng cho nhà nước? Người ta an dân để
cường quốc, đằng này thấy hở mét đường nào là đánh mét đấy, nào đánh vào
xăng, vào trạm, vào thuế bảo trì… thử hỏi như ngành ô tô đánh cho tê
liệt để dân không có xe đi, kèm theo không mở rộng công ăn dịch vụ việc
làm, đó có phải tham vặt mấy cái bát lắp ráp nhóm lợi ích mà bỏ cả cái
mâm lớn của dân tộc không? Rồi bao nhiêu công trình duy ý chí khác tốn
kém như Vinashine, Dung Quất hoàn thành bằng quyết tâm chính trị, đó có
phải thứ quyết tâm cơ bắp của giai cấp vô sản không? Tại sao công trình
kinh tế không cho nó được hoàn thành bằng chỉ số kỹ thuật kinh tế?...
Những chuyên gia của giai cấp tư bản tuyên bố rằng: “xã hội của bọn nô
lệ, cho dù có được trả tự do vẫn chỉ là xã hội vô trật tự, hỗn độn, đổ
nát và diệt vong”. Và hãy nhìn kia nhà nước công nông của Đông Âu chẳng
phải là một bằng chứng đã qua ư? Còn bằng chứng Việt, Triều, Lào, Trung,
Cu chẳng phải đang đu dây qua những vấn nạn sờ sờ?
Người ta ví việc ưu tiên giai cấp công nông lên làm lãnh đạo là cách của
một hình chóp ngược. Hình chóp lẽ tự nhiên càng lên cao càng bé, lên
đến đỉnh là tột đỉnh của tinh hoa. Nhưng khi lãnh đạo tập trung số đông
văn hóa vô sản trên thượng tầng là cách đáy lộn, trên đỉnh tầm thường
nhiều hơn tinh hoa dưới đáy. Xã hội ta giai cấp công nhân cũng chưa hình
thành, từ giữa thế kỷ trước chủ yếu là hơn 90% nông dân. Nông dân là
gì? Trong các tác phẩm văn học của Trung Quốc người ta thường nói “đám
quê mùa thô lỗ”. Bậc thầy Khổng Tử nói “Hương nguyện đức chi tặc giã”.
Còn chủ nghĩa Mác nói chính thức: giai cấp nông dân không thể nào lãnh
đạo cách mạng vì tư tưởng tiểu nông cục bộ, vô tổ chức, thiếu kỷ luật,
ích kỷ cá nhân, thiếu tầm nhìn vì thiếu văn hóa. Chính người Việt nói
nửa đùa nửa thật: nông dân với con trâu đi trước cái cày theo sau tầm
nhìn không vượt qua đít trâu?
Vô sản, nghĩa đen là không tài sản. Nhưng đó mới là tài sản vật chất.
Còn nghĩa rộng, nó còn là vô học, vì học là tài sản tinh thần. Người
Trung Quốc còn gọi quần chúng là “Vô lại” – tức đám vô danh không cần
gặp lại. Người Việt có câu “Thế gian chuộng của chuộng công/nào ai có
chuộng người không bao giờ”. Người không có của là người trên răng dưới
dép chẳng có gì đáng trọng, như người Việt còn nói “đó là dạng ngồi bệt
đất, làm gì có độ cao để bị hạ”. Về học hành người Việt bảo “không thầy
đố mầy làm nên”, còn người Trung Quốc thì nói “lúc nhỏ không học, lúc
lớn biết làm gì?” Như vậy đủ thấy, người ít học thì tầm nhìn cũng như
tầm làm việc rất thấp. Đó là những đánh giá chính thức của quốc tế giành
cho Việt Nam. Người ta nói rằng: chất lượng nhân dân của chúng ta rất
thấp, hầu hết chỉ có lao động giản đơn, nhân công giá rẻ, và chỉ số nhân
bản như an sinh xã hội hay nhân ái, từ thiện thấp bậc nhất thế giới… Đó
chẳng phải là kết quả sinh ra từ văn hóa vô sản của chúng ta sao? Văn
hóa vô sản nếu không cải thiện sẽ thành “vô sản về văn hóa” – cũng có
nghĩa là vô văn hóa! Một nhà lãnh đạo Việt Nam đã từng nói: chúng ta chớ
có là tỉ phú về thời gian, vô sản về sáng kiến. Chúng ta có vô sản về
sáng kiến không khi thua các nước trong khu vực đến cả chục ngàn lần?
Giờ tôi xin được bàn về văn học, vì văn học là đội quân chủ lực của văn
hóa dân tộc. Văn học của chúng ta phần lớn cũng chỉ mới là văn hóa quần
chúng dựa trên lực lượng văn hóa vô sản, những nông dân, công nhân,
người lính ngẫu hứng làm văn thơ cảm tính mà không hề có độ nhà nghề.
Cách đây cả chục năm tôi đã mạnh dạn viết “con số câu văn hay của chúng
ta còn ít hơn con số các nhà văn”. Giờ hãy thử đếm nghiêm chỉnh đi, một
nghìn nhà văn mậu dịch tem phiếu của chúng ta chỉ cần mỗi người có một
câu văn hay, chúng ta sẽ có một tập văn mẫu 1000 câu? Nhưng vô sản về
văn học thì làm sao có được hữu sản đó đây? Tôi đã từng tham dự hội thảo
của các nhà thơ, họ tùy tiện đứng lên ngồi xuống như một cái chợ, ở
dưới nói chuyện ào ào chẳng tôn trọng gì người phát biểu cả, người phát
biểu thì lạm dụng được đăng đàn dai như chão rách… tôi đã chính thức nói
“các anh là nhà thơ, muốn người đọc tôn trọng thơ, mà chính các anh còn
không tôn trọng thơ thì còn mong nỗi gì?”
Tôi xin kể một chuyện khác, một lần tôi nhập đoàn văn nghệ sĩ toàn quốc,
đến thăm một hòn đảo ngoài khơi ở miền Trung. Tối đó người ta tổ chức
giao lưu giữa các nhà văn, nhà thơ, nghệ sĩ với các binh lính nghĩa vụ.
Phải nói là cuộc giao lưu giữa cóc ghẻ và phượng hoàng, giữa thôn nữ và
hoàng hậu, giữa người lính chưa học hết cấp ba với những nhà văn, nhà
thơ nổi tiếng, đúng là cuộc giao lưu giữa đất với bầu trời. Người ta
chọn những nhà văn lớn tuổi, rồi lớn danh tiếng lên đọc thơ. Dần dần
phía trên bàn đại biểu thưa thớt, các nhà văn đọc thơ xong việc liền
chuồn về xem ti vi có buổi đấu bóng chuyền nữ. Phía những người lính
cũng thưa dần vì họ cũng muốn về xem ti vi. Khi tôi về, mấy nhà thơ nói
cùng mấy nhà văn: thật đúng như Trần Đăng Khoa nói “khi ti vi ra đời,
thì thơ không thể cuốn hút hơn về giải trí”.
Đấy quí vị hãy nhìn văn hóa vô sản cùng nhiều nhà văn, nhà thơ vô sản
của chúng ta đi. Tự họ còn vô trách nhiệm với những bài thơ của họ được
đọc như xí phần nhưng chỉ để vứt ra! Tại sao văn hóa của họ có thể ví
thơ là công cụ chinh phục thầm lén của con tim với việc ào ạt của giải
trí, họ không hiểu rằng người làm thể thao cũng có nỗi khổ của mình khi
mới ba mươi tuổi đã bị gọi là lão tướng? Còn có cả rất nhiều nhà thơ
muốn đọc thơ trước sân vận động nghe thật ấu trĩ! Và buồn nhất đó là
kiến thức, nhân cách và trình độ sống của người ta đã không ưu vượt hẳn
hơn những người lính nghĩa vụ, cả hai đều chuồn về xem ti vi, nhưng
người đầu tiên là các nhà văn tem phiếu.
Văn hóa vô sản là của số đông, vì thế người ta rất thích quần tụ để gây
sức mạnh, nhưng lại cũng muốn nổi lên để làm kẻ lĩnh xướng hay thủ lĩnh,
vì thế người ta tổ chức ra các kỳ thi để đội vương miện cho nhau. Mới
hôm qua, tạp chí thế giới bầu chọn 10 người thế lực nhất thế trong đó có
Tổng thống Obama, Bill Gate. Và người ta đưa ra tiêu chí tại sao lại
chọn như vậy. Ngược lại tất cả các cuộc thi văn thơ ở Việt Nam không hề
đưa ra tiêu chí, chỉ áng chừng à uôm theo lối văn học bụng, một thứ văn
học êm êm như thứ vải mịn màng, chứ không hiểu được vẻ đẹp của vải len
nó cần phải xù xì… Ngay cả khi đã công bố giải thưởng người ta cũng
không dám đưa ra tiêu chí. Kết quả, sau nhiều giải thưởng người ta vẫn
chỉ nhìn thấy những con tép đội vành nguyệt quế không thể trở thành tôm.
Một thứ tép như Hoàng Quang Thuận chỉ bơi trong ao bốn hòn gạch tứ
tuyệt thì làm sao thành tôm hùm đại dương được?
Văn hóa vô sản là văn hóa của quần chúng, nó có thể có ích trong thời
gian dân tộc ta diệt giặc đói và giặc dốt, còn ở giai đoạn chúng ta cần
những thi hào, văn hào, hay đại văn hào xuất hiện, thì những cây bút vô
sản, cùng nền văn học vô sản nên biết nhận chân tầm vóc và chỗ đứng của
mình. Đừng có nhầm lẫn nổi tiếng là tất cả, viên bi có nổi tiếng cỡ nào
cũng không thể hóa viên kim cương được! Văn hóa đúng nghĩa nhất là gì?
Là biết ứng xử đúng nơi, đúng lúc, đúng người! Mong rằng nếu chúng ta là
văn hóa vô sản chúng ta cũng hãy cố gắng có văn hóa, chứ không phải vô
sản về văn hóa.
08/12/2012
NHĐ
Tác giả gửi cho NTT blog
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Chú ý: Điền vào “nhận xét” ở cuối bài để xả stress
Sẽ xóa những comment không phù hợp
Thinhoi001