Vũ Quý Hạo Nhiên
Nhắc tới ba địa danh nổi tiếng, chỉ trong một câu Tổng thống Barack Obama gắn liền ba cuộc đấu tranh cho dân quyền: Của phụ nữ, của người da màu, và của người đồng tính.
Trong bài diễn văn nhậm chức nhiệm kỳ nhì đọc hôm 21/1, TT Obama có câu này:
We, the people, declare today that the most evident of truths – that all of us are created equal – is the star that guides us still; just as it guided our forebears through Seneca Falls, and Selma, and Stonewall; just as it guided all those men and women, sung and unsung, who left footprints along this great Mall, to hear a preacher say that we cannot walk alone; to hear a King proclaim that our individual freedom is inextricably bound to the freedom of every soul on Earth.Bản dịch của bác Anh Gau Pham:
Chúng ta, nhân dân, hôm nay tuyên bố rằng sự thật hiển nhiên nhất là tất cả chúng ta sinh ra đều bình đẳng – hôm nay vẫn dẫn đường chúng ta đi; y như nó đã từng dẫn đường cho các bậc tiền nhân của chúng ta vượt qua Thác Seneca và Selma và Stonewall; y như nó đã từng dẫn đường cho những người đàn ông và đàn bà, hữu danh và vô danh, đã để lại dấu chân trên chính bãi đất này, để nghe một vị mục sư giảng rằng chúng ta không thể nào đi một mình được; để lắng nghe một vị King tuyên bố rằng sự tự do cá nhân của chúng ta đan xen chặt chẽ với sự tự do của mọi linh hồn trên Trái Đất.Đoạn giữa, ông nói “Seneca Falls, và Selma, và Stonewall.” Mấy cái đó là gì? Đó là 3 địa danh ở Mỹ và cũng là 3 biểu tượng của 3 cuộc đấu tranh đòi quyền bình đẳng: Của phụ nữ, của người thiểu số, và của người đồng tính.
Trong ba sự kiện này, Selma đẫm máu hơn hết. Selma là thủ phủ quận hạt Dallas County, Alabama, là bang kỳ thị sắc tộc nặng nề và cũng là nơi người Mỹ gốc Phi châu tranh đấu mạnh mẽ. Để ngăn chặn người da đen ghi tên đi bầu, Dallas County bày ra đủ các cách để cấm, như bắt phải thi kiến thức, ra bài khó rồi đánh rớt; trả thù người đăng ký, đuổi việc, đốt nhà. Khi tập thể các giáo viên da đen ra ghi tên đi bầu, hội đồng giáo dục cách chức toàn bộ 32 người. Phòng bầu cử chỉ tiếp đơn xin đi bầu của người da đen 2 ngày trong tháng, nhưng khi họ tổ chức kéo nhau ra ghi tên thì kêu cảnh sát tới bắt.
Cũng ở Alabama thành phố Marion gần Selma, người da đen tổ chức tuần hành tới phòng ghi tên bầu phiếu, cũng bị cảnh sát giải tán. Thanh niên Jimmie Lee Jackson cùng mẹ và ông ngoại bỏ chạy vào một quán ăn thì bị cảnh sát rượt theo, đánh đập ông ngoại 82 tuổi. Mẹ can, cũng bị đánh, Jackson can, bị đánh rồi một cảnh sát viên rút súng bắn chết Jackson.
Trước cái chết cảu Jackson, nhóm tranh đấu dân quyền Southern Christian Leadership Conference đứng ra tổ chức một cuộc biểu tình đi bộ từ Selma tới Montgomery, thủ phủ bang Alabama, để đối đầu với Thống đốc George Wallace. Cảnh sát đứng chặn ở cây cầu từ Selma ra, xông vào đánh đoàn biểu tình, ném lựu đạn cay đuổi họ trở lại thành phố. Hàng chục người phải nhập viện, và cuộc biểu tình này được mệnh danh “Bloody Sunday” – ngày Chúa nhật đẫm máu.
Cuộc đi bộ từ Selma tới Montgomery, kéo dài 5 ngày. Thứ tư từ phải là Mục sư MLK.
Tổ chức SCLC quyết định một mặt xin tòa xét lại lệnh cấm, một mặt vẫn biểu tình nhưng không vi phạm lệnh. Họ quyết định sẽ lại lên đường đi Montgomery, nhưng nếu cảnh sát đưa lệnh cấm ra thì sẽ quay đầu về lại. Mọi chuyện xảy ra như dự đoán. Nhưng tối hôm đó, Mục sư da trắng từ Boston đến tham gia biểu tình bị dân địa phương rình đánh. Bệnh viện ở Selma từ chối chữa, phải đưa ông lên Montgomery cách 2 tiếng lái xe, nơi ông qua đời hai hôm sau.
Một tuần sau đó, tòa rút lại lệnh cấm, cho rằng người dân có quyền tự do khiếu kiện, và do đó đương nhiên quyền này được thực hành đông người và trên đường phố công cộng. (Phán quyết rất đáng đọc, đọc ở đây.)
Vài ngày sau, với sự tham gia của Mục sư Martin Luther King, Jr. và nhiều yếu nhân, đoàn biểu tình lên đường đi bộ tới Montgomery, một cuộc hành trình dài hơn 60km. Sợ dân hay cảnh sát địa phương ngăn chặn nữa, chính phủ liên bang cử quân đội, vệ binh quốc gia, FBI, U.S. Marshal, tới gác cho đoàn biểu tình.
Sau 5 ngày đi bộ, đoàn biểu tình tụ tập trước tòa nhà quốc hội tiểu bang; văn phòng thống đốc cũng nằm trong đó. Trên bực thềm, Mục sư MLK đứng lên phát biểu. Diễn văn của ông sau này người ta đặt tựa là bài diễn văn “How long, not long,” trong đó ông đặt câu hỏi, bao giờ mới hết bất công, và tự trả lời, không lâu nữa đâu. Trong diễn văn này có câu nổi tiếng: “How long? Not long, because the arc of the moral universe is long, but it bends toward justice.” (Tạm dịch: “Bao lâu nữa? Không lâu nữa, vì đường cong của vũ trụ đạo đức có thể đi rất xa, nhưng nó hướng về phía công lý.”)
Đoàn biểu tình từ Selma tới trước tòa nhà quốc hội tiểu bang ở Montgomery.
Tối hôm đó, một phụ nữ da trắng trong đoàn biểu tình bị Ku Klux Klan bắn chết.
Ở Washington, đáp lại những gì xảy ra ở Selma, Tổng thống Lyndon Johnson ra trước lưỡng viện Quốc hội đề nghị thông qua luật bảo vệ quyền bầu cử, cấm các biện pháp đặt ra để ngăn chặn cử tri da đen. Selma, do đó, là một bước ngoạt quan trọng trong cuộc tranh đấu cho bình quyền của người thiểu số.
(Còn tiếp kỳ tới: Seneca Falls, Stonewall và ý nghĩa của câu trong diễn văn Obama)
Khách gửi hôm Thứ Tư, 23/01/2013
nguồn:http://danluan.org/tin-tuc/20130123/vu-quy-hao-nhien-ba-cuoc-dau-tranh-vi-quyen-con-nguoi-trong-dien-van-tt-obama
======================================================================
Chú ý: Nhấn vào “nhận xét” ở cuối bài để xả stress
Sẽ
xóa những comment nói tục
Thinhoi001
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Chú ý: Điền vào “nhận xét” ở cuối bài để xả stress
Sẽ xóa những comment không phù hợp
Thinhoi001