Thông điệp gửi lại từ cuộc sống
Phạm Kỳ Đăng
Tin
tức từ đại án tham nhũng chỉ xác nhận lại những gì bàn dân nói đến một
hiện trạng sống của quan chức đem công quỹ đánh bạc, đút lót tới hàng
triệu USD. Hiện trạng xì ra tại một phiên tòa xử, đến nhanh hơn mọi lời
đồn thổi từ nhiều năm nay, rất trần trụi, trắng trợn, thực ra với những
người suy ngẫm nhiều về đất nước này, ngán ngẩm tới nỗi chẳng còn gì để
nói.
Nhưng với số tín đồ ngước mắt nhìn lên bục giảng, tin công bố đánh
thức họ lờ mờ vỡ vạc ra điều gì về sự sa đọa của nhóm người ở tầng cao
hơn mình không sao tiếp cận nổi đang hùa nhau ăn theo, ở tầng cao nhất
phát động ngày càng nhiều đợt giáo dục quần chúng “sống, chiến đấu lao
động và học tập theo”. Tập thể cấp cao ăn theo, họ cần một nhà nguyện để
đọc kinh giả tảng, và bây giờ đất dưới bục giảng của một vài vị pháp sư
rùng rùng vỡ lở, đó là nội dung thông điệp. Thông điệp từ vụ án Dương
Chí Dũng gửi xã hội mang hiệu ứng domino.
Một hiệu ứng domino đổ theo hướng về bất lương, và táng tận.
Ngay
lập tức trên báo chính thống có những bài viết lập luận về “lý” và
“tình”. Người viết viện dẫn bình luận của Khổng Tử trong Tứ Thư. Căn cứ
vào những hàm ý gửi gắm, ta sẽ có hình ảnh ông Dương Tự Trọng sa vào
vòng lao lý vì trọng chữ “nghĩa” và bởi sống rất có “tình”, mà “pháp
luật vốn rất vô tình”. Các bình luận ở dưới bài báo, dĩ nhiên qua sàng
lọc, thật ngạc nhiên, đồng thanh bày tỏ tình cảm chí thiết với con người
“bổn phận với nước nhà anh luôn làm xuất sắc [...] vì tình riêng anh
sẵn sàng chịu thiệt thân để cứu anh. Người như vậy tuy phạm tội nhưng
đầy nhân cách”.
Tờ Petrotimes của ông Nguyễn Như Phong cho đăng bài của Hoàng Chiến Thắng,
còn dành những lời có cánh cho con người “vẹn tài vẹn tâm”, “tính cách
có phần nghệ sĩ, sống phóng khoáng”. Tác giả viết: “Với tài năng và sự
tận tụy, nhiệt tâm với công việc cùng với danh tiếng vốn có, ông sẽ lại
thăng tiến và kỳ vọng giữ những chức vụ quan trọng hơn nữa trong ngành
công an”, “[…] ông Trọng, còn đam mê nghệ thuật và thích làm thơ”. Và
theo diễn giải của tác giả, ông Trọng chỉ là người sa ngã vì quá trọng
chữ “tình”. Petrotimes đăng ý kiến của độc giả về bài báo; chả
hiểu sao bài báo này đã khiến độc giả lã chã nước mắt bày tỏ lòng cảm
phục và kính trọng đối với ông Dương Tự Trọng. Người đọc coi ông là tấm
gương và sẵn sàng làm như vậy trong hoàn cảnh của ông, như thể đều dập
chân vẫy chào ông hẹn người có nụ cười anh hùng hào sảng sớm quay trở
về. Họ cảm phục tác giả thấm đẫm nhân văn, đầy tình cảm và tinh thần vị
tha.
Về con người ông Dương Tự Trọng, tôi không
phản bác các ứng xử vị tình của ông nếu như ông chỉ một mình đưa anh đi
chạy trốn và chịu đựng hậu quả. Vượt ra phạm vi đó, huy động cả bộ máy
công quyền thừa hành vào việc giúp đào thoát là sự lạm dụng quyền lực,
do đó là hành vi phạm pháp, ở nhà nước văn minh nào cũng bị truy tố vậy
thôi. Hơn nữa điều hành người xã hội đen vào cuộc, càng không thể chấp
nhận nổi, bởi ở các quốc gia thực sự là nhà nước pháp quyền, các cơ quan
điều tra cấm chỉ nhân viên quan hệ chén chú chén anh với các loại đầu
gấu, xã hội đen. Người ta đã cười về sự vị tình vô nguyên tắc, từ tình
“anh em”, tình “đồng chí”, không một rào cản lụy ngay vào tình “đồng
bọn” và “đồng đảng”. Những hành động vượt rào của viên sĩ quan công an,
tự nó bôi xóa lên, màu gì thì khỏi phải nói, cái “vẹn đức vẹn tài” mà
tác giả Hoàng Chiến Thắng và độc giả Petrotimes ca ngợi.
Lẽ
nào có sự mâu thuẫn không thể khắc phục được giữa tình và lý. Hay đặt
vấn đề theo một cách khác: sự tận tâm đối với pháp luật sẽ bắt buộc mọi
người có nghĩa vụ tuân thủ đều phải hy sinh nhiều hoặc tất cả những gì
thuộc về đạo đức?
Chúng ta nên nhớ đạo lý làm
người ở Tứ Thư, các bộ luật và bộ máy tư pháp của nhà nước phong kiến
thời Hồng Đức, cũng như của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam đều
không đáp ứng được chuẩn mực của một nhà nước dân sự - pháp quyền. Tùy
mức độ thân thế và huyết thống, chuẩn mực đạo lý nó tùy nghi cho cách
diễn giải và đánh giá khác nhau. Tùy vị trí quyền lực và tiền tài, các
điều luật ở các nhà nước quân chủ chuyên chế và chuyên chính vô sản, hay
cộng sản chỉ là một tên gọi khác, được áp dụng tùy tiện một cách hà
khắc hoặc nương nhẹ khác nhau. Giống nhau là ở chỗ các nhà nước ấy chối
từ quyền bình đẳng cho mọi người dân. Chỉ có vua quan hay lãnh đạo, công
chức bên trên và đám đông bên dưới còn lại là thần dân, không hơn,
không kém. Bộ luật và bộ máy thi hành pháp luật ở hai thể chế luôn có
bản song trùng đi kèm, mang tính nước đôi, giống nhau trong bản chất ở
tính độc đoán. Cho nên ta không ngạc nhiên những ngày tiếp sau đây, bộ
máy tư pháp, công an hóa đến tận chân răng, sẽ còn loay hoay với việc
khởi tố vị Thứ trưởng Công an Phạm Quý Ngọ, bởi hàng năm nay Đảng vẫn
còn chưa tìm ra danh tính, diện mạo đồng chí X. Bộ Chính trị từ khi ra
đời đóng thay vai trò Tòa án Hiến pháp, ngay sau Hội nghị trung ương VI,
đã thống thiết đề nghị một hình thức kỷ luật và xem xét kỷ luật đối với
một đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị mãi mà vẫn không được Ban Chấp hành
Trung ương chuẩn thuận.
Các bài báo trên với
cách dẫn giải và các ý kiến bình luận được đăng tải, rất thiếu lý lẽ
thuyết phục. Nội dung dẫn giải và cả bình luận của độc giả trên báo
chính thống cùng loại trừ hai yếu tố pháp quyền và công dân, hơn nữa đều
tố giác một sự thực đau đớn: Nhà nước Việt Nam hiện nay không phải là
nhà nước pháp quyền, ý thức người dân Việt Nam về quyền và trách nhiệm
công dân của mình chưa chín độ, và người dân Việt Nam chưa trưởng thành,
bởi dưới chính quyền 65 năm nay từ chối nhân quyền phổ quát, người dân
ta chưa bao giờ được làm công dân thực thụ.
Nhưng nhiều người duy cảm hãy nhớ rằng cái bộ luật Hồng Đức đòi hỏi xử nặng
những kẻ tố giác người thân của mình nào có đảm bảo tính nhân văn? Cũng
như không thể bừa bãi gọi cách bao che cho nhau vì tình đồng chí là
nhân văn được. Xét trong tương quan với một hệ thống khác, pháp luật ở
một nhà nước dân chủ - pháp quyền theo mô hình văn minh phương Tây,
không triệt tiêu những giá trị thuộc về đạo đức. Một nghi can bị điều
tra có quyền từ chối không khai báo gì về thân nhân của mình ở cấp thân
quyến nhất (cha mẹ, anh em ruột, vợ chồng). Điều tra viên hay công an có
trách nhiệm phổ biến cho họ về quyền đó, vì điều tra là việc của công
an hay cơ quan điều tra. Gặp những trường hợp như vậy, công an/điều tra
viên còn khuyên nghi can không nên khai báo về thân nhân của mình. Nếu
so sánh như vậy, nền tư pháp của Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam với
thực tế xúi giục con tố cha, vợ tố chồng từ hồi Cải cách ruộng đất vẫn
chà đạp quyền công dân tới ngày hôm nay, và trong công tác điều tra,
chưa kể bức cung bạo hành, với sự chia rẽ và vùi dập quan hệ gia đình
gây nhiều oan khuất, còn phải làm rất nhiều điều hệ trọng mới đảm bảo
được tính chính đáng cho một đòi hỏi về đạo đức. Nhưng xét thật sâu xa,
khía cạnh đạo đức chỉ được đề cập, nếu như nó đảm bảo sự tham gia bình
đẳng cho mọi thành viên xã hội thuộc mọi thành phần và sắc tộc. Vì lẽ
đó, nhiều nhà nước dân chủ phân chia các nhánh quyền lực, cạnh bên Hành
pháp và Lập pháp (cũng như truyền thông, báo chí) dành một chỗ đứng độc
lập cho ngành Tư pháp, nơi công an, với một trong các chức năng là cơ
quan điều tra, được phân bổ vị trí thừa hành rất rõ ràng. Viện Công tố
chịu trách nhiệm toàn bộ vụ việc từ khâu điều tra khi phát hiện tình
tiết cấu thành tội phạm, tới khởi tố, xét xử và thi hành án. Nhất là
trong khâu điều tra, Viện Công tố (là Viện Kiểm sát Nhân dân ở Việt Nam
hiện nay) có chức năng yêu cầu mọi cơ quan chính quyền và cung cấp thông
tin, huy động toàn bộ các cơ quan điều tra như công an, hải quan, cơ
quan truy thuế vụ, v.v. vào cuộc. Như vậy, với tư cách là cơ quan điều
tra, công an, còn có nhiều chức năng rất cần thiết cho xã hội xin miễn
bàn tới ở đây, chỉ được phép hoạt động dưới sự điều hành của Công tố
viện. Riêng phiên tòa xử ông Dương Tự Trọng ở Việt Nam cho ta thấy một
bộ máy tư pháp công an hóa đến mức quái gở: tòa xử một sĩ quan công an
với đại diện bên công tố (Viện Kiểm sát) đeo hàm sĩ quan công an. Nhân
chứng tại tòa khai ra một viên chức cấp cao của Bộ Công an, và sự đưa
hối lộ nghi còn dính dáng tới Bộ trưởng Bộ Công an. Kết thúc phiên tòa,
thẩm phán ngồi ghế chủ tọa đã kết án Dương Tự Trọng bằng một bản án
nghiêm khắc nghiêng theo một "quyết tâm chính trị" hơn là luật pháp, và,
căn cứ vào tình tiết mới xuất hiện đã làm đơn chuyển sang Viện Kiểm sát
Nhân dân thành phố Hà Nội yêu cầu truy tố bởi nghi vấn (ông Thứ trưởng
Bộ Công an Phạm Quý Ngọ) nhận hối lộ và làm lộ bí mật nhà nước.
Động
đến cấp lãnh đạo Bộ Công an, "quyết tâm chính trị" sẽ phải chùng xuống
vì ở thể chế này, việc truy cứu trách nhiệm ông Ngọ sẽ gặp rất nhiều rào
cản. Đơn giản vì người đứng đầu ngành tư pháp Việt Nam hiện nay, hai
ông Viện trưởng viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao và Chánh án Tòa án Nhân
dân Tối cao đều là tướng cấp cao của ngành công an đưa sang cả. Khả năng
công an cao cấp sẽ được hưởng quy chế miễn trừ là rất cao, như thể họ
là một “lực lượng lạ” trong lòng dân tộc, vì công an đã có lời thề trung
với Đảng, công khai diễn phớ ra phương châm “còn Đảng còn mình”.
Đáng
lẽ có thể dân sự hóa ngành tư pháp được đảng hóa và công an hóa toàn
thể, và hoàn thiện luật pháp phù hợp với trào lưu văn minh, Hiến pháp
sửa đổi vào năm 2013 đã duy trì điều 4, như vậy từ chối nhân quyền và
bóp nghẹt những ý kiến đóng góp của nhân sĩ và trí thức mang tính bùng
nổ từ cuộc vận động góp ý sửa Hiến pháp 1992, rất quan trọng cho cải
cách tư pháp.
Những vòng xoáy từ trước PMU đã
tạo lên vòng xoáy to và mạnh mẽ Vinashin và Vinalines tệ hơn ở sức phá
hoại. Ông Tổng Bí thư, sau khi giật lại quyền chỉ đạo Ban Nội chính
Trung ương, lại tiếp tục vận động chỉnh đốn quay vòng và kêu gọi sống
theo làm theo. Sự thuyết pháp giả hay thật của ông rồi đó sẽ phù phép ra
một vòng xoáy lốc tàn hại khác của tham nhũng. Đằng sau hậu trường bưng
bít đang bung xung vì những cuộc đấu đá ở tầng cao nhất, hé từ màn xử
Dương Chí Dũng và Dương Tự Trọng, người ta ngửi thấy sặc sụa hơn khí vị
của sòng bài.
Thiếu vắng một bước đột phá từ
hành động chứ không phải từ lời nói, thực tế thảm hại của nền chính trị
Việt Nam sụp đổ không có lý do gì trì hoãn. Bắc Hàn còn có thể trưng mẽ
một thủ đô hoành tráng và bom nguyên tử. Trung Quốc có thể phô trương
thành tựu kinh tế trong 30 năm qua, và ý Đảng của họ còn chiêu mộ được
lòng dân dưới tinh thần của một chủ nghĩa dân tộc hung hãn đến mức phát
xít. Việt Nam bốn mươi năm sau cuộc chiến vỗ ngực thắng cuộc không có gì
để an ủi nhân dân. Bên một lăng xây, chưa chắc làm mát lòng người nằm
trong linh cữu, ngổn ngang một đống những công trình dở dang từ trung
ương đến địa phương là sản phẩm của một nền kinh tế vòng vo định hướng
giữ manh mối làm giàu bất chính, đang đến hồi vỡ nợ và sạt nghiệp.
Nhiều
người nhận định, chính quyền Việt Nam đang tiếp tục chính sách đi dây
mạo hiểm giữa Mỹ, Nga, Trung Quốc và phương Tây. Xét thực tế thi hành
chính sách phi dân chủ, nói một đằng làm một nẻo, tôi cho rằng, nhà nước
này còn đi dây với Nhân dân nữa, chừng nào người dân bị tước bỏ quyền
chủ sở hữu không có chỗ đứng trên ruộng vườn và không có quyền làm công
dân tự do biểu lộ ý kiến khác trong ngôi nhà tổ quốc của mình. Họ, những
người chưa làm chủ ruộng vườn, xuống đường đòi lại lãnh thổ cha ông bị
cướp đoạt, ngày 19.01.2014, thêm một lần bị chính những người đồng bào
tiếp tay cho ngoại bang, chính là công an kết hợp với côn đồ, lẽ ra phải
bảo vệ cho cuộc biểu tình ôn hòa diễn ra tốt đẹp, xúm vào quây hành
hung và đánh đập.
Thế thì ông Thủ tướng ra cái
thông điệp đầu năm với những kêu gọi “đổi mới thể chế, phát huy mạnh mẽ
quyền làm chủ của Nhân dân” mà làm gì. Thông điệp chỉ đại diện cho lợi
ích một nhóm, chà đạp quyền lợi toàn dân, không khác gì các nghị quyết,
dứt khoát không bao giờ đi vào cuộc sống. Mặc nhiên đối lại, từ những
mối lở loét trên cơ thể của một thể chế phi nhân xì ra nhiều bức bối, cứ
như từ những thúc hối, muốn hay không, cuộc sống còn gửi trả lại rất
nhiều thông điệp.
P. K. Đ.
Tác giả gửi trực tiếp cho BVN.
Được đăng bởi bauxitevn vào lúc 01:33
nguồn:http://boxitvn.blogspot.com/2014/01/thong-iep-gui-lai-tu-cuoc-song.html
======================================================================
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Chú ý: Điền vào “nhận xét” ở cuối bài để xả stress
Sẽ xóa những comment không phù hợp
Thinhoi001