Nguyễn Hưng Quốc - Từ
trên dưới 10 năm nay, một trong những câu nói cửa miệng của mọi người,
đặc biệt giới trí thức, ở Việt Nam, chắc chắn là câu “Cái nước mình nó thế!”
Nghe nói câu ấy xuất phát từ Hoàng Ngọc Hiến. Nhưng tôi không chắc. Tôi
chỉ chắc một điều: mỗi lần nghe đề cập đến tình trạng bi đát, nhiễu
nhương, trớ trêu và bất công ở Việt Nam, ai nấy đều buông một câu, thoạt
nghe, có vẻ đầy ưu thời mẫn thế: “Cái nước mình nó thế!”
Đường xá càng lúc càng xuống cấp, ở đâu và lúc nào cũng kẹt xe, tai nạn giao thông thuộc loại đứng đầu thế giới ư? – Cái nước mình nó thế!
Giáo dục càng lúc càng suy đồi, học trò đạo văn; thầy cô giáo cũng đạo
văn; thi cử thì đầy gian lận, bằng cấp giả tràn lan ở mọi cấp ư? - Ừ,
thì cái nước mình nó thế! Kinh tế càng lúc càng suy thoái, hết
đại công ty này phá sản đến tập đoàn quốc doanh kia phá sản, nợ nần quốc
gia cứ chồng chất ư? - Ừ, thì cái nước mình nó thế! Chính trị sa lầy trong bế tắc, đối với dân thì độc tài và tàn bạo; với nước ngoài thì hèn yếu và xu nịnh ư? - Ừ, thì cái nước mình nó thế!
Vân vân.
Câu nói ấy không phải không đúng. Nó đúng ở hai khía cạnh. Thứ nhất,
trên thực tế, quả thật tình hình Việt Nam càng ngày càng bế tắc. Bế tắc
một cách đặc biệt, không giống với bất cứ một nước bình thường nào khác.
Bế tắc triền miên. Gỡ cái này thì vướng cái khác. Sửa cái sai này thì
cái sai khác lại xuất hiện, có khi còn trầm trọng hơn. Thứ hai, về
phương diện tâm lý, nó cũng phản ánh được tình trạng tuyệt vọng của mọi
người. Người ta hiểu rõ tất cả bi kịch nhưng không biết cách nào thoát
khỏi được bi kịch.
Tuy nhiên, ngay cả khi đúng về hai phương diện vừa kể, câu nói ấy vẫn sai.
Hơn nữa, sai một cách nguy hiểm.
Thứ nhất, nó là biểu hiện của tư tưởng định mệnh chủ nghĩa. Nó làm như
mọi thứ đã được an bài, gắn liền với bản chất của người Việt Nam. Của
dân tộc Việt Nam.
Nhưng chắc chắn sự thật không phải như vậy. Tất cả những cái dốt, cái
ngu, cái tham, cái ác và cái vô liêm sỉ trong chế độ cũng như trong xã
hội Việt Nam hiện nay không phải vì “cái nước mình nó thế”. Trong lịch
sử, nước mình không thế. Ngày xưa, cả hàng ngàn năm, người Việt Nam đã
từng bất khuất trước một nước Trung Hoa to lớn và hùng mạnh, hơn nữa,
trước một nước Mông Cổ từng giẫm nát gần hết châu Á và một phần châu Âu.
Ngày xưa, ngay cả dưới thời phong kiến, cha ông chúng ta cũng không
phải chịu đựng nạn tham nhũng tràn lan như bây giờ. Chỉ cách đây hơn 40
năm, ở miền Nam, ngay cả trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt, giáo dục
cũng không suy đồi như bây giờ; sinh viên và giáo sư không ăn cắp văn
chương của người khác một cách phổ biến như bây giờ; học trò không khinh
thường thầy cô giáo như bây giờ. Ở miền Nam lúc trước cũng như cả thời
Pháp thuộc, người bị bệnh, khi vào bệnh viện, không phải đút lót hết
người này đến người khác, từ y công đến y tá và bác sĩ như bây giờ. Thời
nào giới làm chính trị cũng nói dối, nhưng chưa bao giờ họ nói dối một
cách trơ trẽn như bây giờ.
Xem cái dốt, cái ngu, cái tham, cái ác và cái vô liêm sỉ là bản chất của dân tộc Việt Nam rõ ràng là không đúng.
Mà thật ra, trên thế giới, không có dân tộc nào có bản chất như vậy cả.
Những cái xấu như thế không có tính chất bẩm sinh. Chúng chỉ là những
hiện tượng có tính chất lịch sử. Ngay cả một dân tộc vĩ đại như Nga hay
Trung Quốc, bình thường vĩ đại, nhưng dưới chế độ độc tài, bỗng dưng
thành dốt, ngu, tham, ác và vô liêm sỉ một cách lạ lùng. Nhiều quốc gia
khác ở Tây phương, bình thường đầy nhân đạo, nhưng thời tư tưởng thực
dân chủ nghĩa bành trướng, cũng trở thành tham và ác, dù không phải lúc
nào họ cũng dốt, ngu và vô liêm sỉ.
Bởi vậy, câu “cái nước mình nó thế”, thật ra, là một câu nói vô nghĩa.
Nói “chế độ mình nó thế” thì được. Còn “nước mình nó thế” thì sai.
Thứ hai, gắn liền với chủ nghĩa định mệnh, câu nói ấy cũng mang tính đầu
hàng chủ nghĩa. Trước mọi nghịch cảnh, chỉ cần buông câu “cái nước mình
nó thế”, người ta dễ có cảm tưởng an tâm và chấp nhận những nghịch cảnh
ngang trái ấy như một cái gì hiển nhiên, đương nhiên, không thể tránh
thoát. Nó tiêu diệt mọi ý chí phản kháng, hơn nữa, mọi nỗ lực thay đổi.
Nó tạo ra vẻ ưu thời mẫn thế giả. Nó đóng kín mọi lối ra. Thực chất, nó
dễ trở thành một sự đồng loã với những cái dốt, cái ngu, cái tham, cái
ác và cái vô liêm sỉ.
Nhà cầm quyền Việt Nam không cần một thái độ nào hơn cái thái độ ấy.
Bởi vậy, tôi nghĩ, người Việt Nam hiện nay nên tập nghĩ và tập nói: CÁI NƯỚC MÌNH NÓ KHÔNG THỂ NHƯ THẾ!
Không thể.
nguồn:http://danlambaovn.blogspot.com/2012/12/cai-nuoc-minh-no-the.html#more
======================================================================
Chú ý: Nhấn vào “nhận xét” ở cuối bài để xả stress
Sẽ
xóa những comment nói tục
Thinhoi001
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Chú ý: Điền vào “nhận xét” ở cuối bài để xả stress
Sẽ xóa những comment không phù hợp
Thinhoi001