Monica Macias, người đến từ Bình Nhưỡng
Phan Thành Đạt
Người
phương Tây có câu: "Sự thật được nói ra từ miệng của những đứa trẻ", vì
qua cách suy nghĩ và lời bình luận của trẻ em, người lớn sẽ hiểu thêm
phần nào cuộc sống, đặc biệt là cuộc sống của người dân Bắc Hàn, vì đất
nước này được coi là nơi bí ẩn nhất thế giới, người dân ở đây không được
tiếp xúc với người nước ngoài, không có điều kiện sử dụng Internet,
ngoại trừ tầng lớp có lợi ích gắn kết với giới lãnh đạo. Người viết bài
này xin nêu một số phát biểu của trẻ em để hiểu hơn về thực tế ở đất
nước này:
Đầu bếp người Nhật Kenji Fujimoto phục
vị cho gia đình họ Kim từ 1989 đến năm 2001, ông biết khá rõ Kim Jong
Un từ khi nhân vật này còn là thiếu niên, Kim Jong Un học phổ thông tại
Thụy Sĩ, nhưng đến dịp nghỉ hè thường về thăm gia đình. Cậu bé Kim Jong
Un có lần nói với Kenji Fujimoto: "Ở Thụy Sỹ, các cửa hàng bán đủ mọi
thứ, còn ở đây thì chẳng có gì".
Đoàn
nghị sĩ Bỉ khi đến Bắc Triều Tiên được đưa đến thăm một trường mẫu
giáo, các cô giáo mặc trang phục truyền thống cùng các em nhỏ khoanh tay
đón đoàn, một em gái chơi đàn piano bài Quốc tế ca do tác giả Eugène Pottier, thành viên Công xã Paris 1871, sáng tác. Bản nhạc với những câu từ mạnh mẽ, thúc giục con người:
"Vùng lên hỡi các nô lệ ở thế gian
Vùng lên hỡi ai cực khó bần hàn
Nhiệt huyết trong tim đầy chứa chan
Quyết phen này sống chết mà thôi"
Các
em nhỏ ở trường mẫu giáo đều được nghe kể những câu chuyện về các nhà
lãnh đạo Bắc Hàn, trong mỗi lời nói, các em đều thể hiện tình yêu và sự
kính trọng lãnh tụ.
Kim Han Sol là cháu của nhà
độc tài Kim Jong Il và Kim Jong Un, hiện đang theo học ngành khoa học
chính trị ở Pháp, trước đây khi còn học phổ thông, có người đã hỏi nếu
có quyền được chọn giữa độc tài và dân chủ, cậu sẽ có quyết định thế
nào? Kim Han Sol không chút do dự, lựa chọn chế độ dân chủ. Đó là những
nhận định của những đứa trẻ. Tuy nhiên, trong bài viết này, tôi muốn
giới thiệu về một người lớn, người lớn đó có một tuổi thơ đặc biệt vì
hoàn cảnh gia đình có nhiều điều kì lạ. Người đó là Monica Macias, năm
nay 41 tuổi, cô làm việc cho một công ty nhập khẩu các mặt hàng của Hàn
Quốc đến thị trường Châu Âu và Châu Phi. Cô là con gái của cựu tổng
thống Guinea Xích Đạo, Francisco Macias Nguema. Cha cô là một nhà độc
tài và là nhà lãnh đạo đầu tiên của Guinea Xích Đạo sau khi nước này
giành được độc lập từ tay người Tây Ban Nha. Dưới thời cai trị của
Francisco Macias Nguema, từ 1968 đến 1979, đã có 50.000 người chết và
150.000 người khác phải di cư sang các nước khác sinh sống.
Francisco
Macias Nguema cảm nhận được những nguy cơ xung đột có thể xảy ra bất cứ
khi nào ở Guinea Xích Đạo, cũng như những nguy hiểm đe dọa gia đình
mình. Nhà độc tài Châu Phi gửi con cho một nhà độc tài khác ở Châu Á
chăm lo, vì ngưu tầm ngưu mã tầm mã, nên họ dễ gần và thông cảm hoàn
cảnh của nhau hơn.
Monica Macias, cùng với anh
trai Francisco và chị gái Maribelle được nuôi dạy và lớn lên ở Bình
Nhưỡng, nhờ sự bảo trợ của lãnh tụ Kim Nhật Thành. Monica Macias đến Bắc
Triều Tiên khi mới 7 tuổi, cô sống ở đó gần 16 năm, được đào tạo trong
trường thiếu sinh quân và được học đại học. Cô rời Bắc Triều Tiên năm
1994 và sang sống với gia đình ở Tây Ban Nha. Monica Macias luôn nhớ Bắc
Triều Tiên và lưu giữ những kỉ niệm tốt đẹp về đất nước và con người ở
đây. Là người da đen có dòng máu Châu Phi, nhưng nói, viết và tư duy
bằng tiếng Triều Tiên, Monica Macias luôn nhận mình là người Triều Tiên,
cô cho rằng người dân hai miền Triều Tiên luôn mong muốn thống nhất đất
nước, cho dù thể chế chính trị và mô hình kinh tế khác nhau, người dân
Triều Tiên có cùng một nền văn hóa và ngôn ngữ và có cách thức suy nghĩ
giống nhau, những yếu tố này sẽ góp phần vào sự nghiệp thống nhất.
Monica Macias đã viết cuốn tự chuyện Tôi là Monica đến từ Bình Nhưỡng, cuốn sách vừa được xuất bản tại Nam Triều Tiên.
Monica Macias, tác giả cuốn sách Tôi là Monica, đến từ Bình Nhưỡng
Mối
quan hệ thân thiết của hai nhà độc tài Guinea Xích Đạo và Bắc Triều
Tiên đã tạo ra những bước ngoặt trong cuộc đời của Monica Macias, gia
đình cô được nhà lãnh đạo Kim Nhật Thành giúp đỡ (I) và ba anh em được
đào tạo trong một môi trường đặc biệt (II), nhưng một số sự kiện ngẫu
nhiên đã làm thay đổi cách suy nghĩ của Monica Macias (III).
I. Hai nhà độc tài tin tưởng và giúp đỡ lẫn nhau trong hoạn nạn
Trong
thập kỉ 70, Bắc Triều Tiên là đồng minh của các nước xã hội chủ nghĩa,
cũng như Việt Nam và các nước Đông Âu, quốc gia này chịu ảnh hưởng ý
thức hệ cộng sản của Liên bang Xô viết và Trung Quốc, Bắc Triều Tiên gần
như không có quan hệ với các nước tư bản và bị cô lập trên trường quốc
tế, cho nên nước này mong muốn thiết lập ngoại giao với các nước không
liên kết, đặc biệt là các nước Châu Phi mới giành được độc lập sau thời
kì thuộc địa. Kim Nhật Thành có quan hệ thân thiết với các nhà lãnh đạo
Châu Phi trong đó có Francisco Macias Nguema của Guinea Xích Đạo.
Francisco
Macias Nguema trước khi trở thành tổng thống, đã từng là viên chức
trong chế độ thực dân của Tây Ban Nha. Năm 1968 Guinea Xích Đạo giành
được độc lập, ông trở thành tổng thống đầu tiên và nắm giữ chức vụ này
trong suốt 11 năm, ông tự phong cho mình là tổng thống suốt đời, cũng
giống như các nhà lãnh đạo độc tài Châu Phi khác như Amin Dada, Bokassa,
Mobutu, Sékou Touré, ông là người ham quyền lực, cai trị đất nước bằng
các biện pháp hà khắc, khi cần sẵn sàng thẳng tay đàn áp. 1/3 dân số
Guinea Xích Đạo phải chịu khổ nạn dưới thời của Francisco Macias Nguema.
Người cháu họ là Teodoro Obiang Nguema đã thỏa thuận ngầm với lực lượng
quân đội để lật đổ nhà lãnh đạo này, sau đó Teodoro Obiang Nguema tiến
hành xét xử Francisco Macias Nguema, kết quả ông bị xử bắn vì tội diệt
chủng. Người cháu họ, tham gia đảo chính vẫn nắm giữ quyền lực ở Guinea
Xích Đạo từ năm 1979 đến nay, nhờ các cuộc bầu cử với số phiều ủng hộ
gần như tuyệt đối, (khiến nhiều người đặt câu hỏi nghi ngờ về mức độ
chính xác của kết quả bầu cử tổng thống ở nước này nói riêng và ở nhiều
nước Châu Phi nói chung).
Cảm nhận được những
mối đe dọa có thể đến với người thân bất cứ lúc nào, Nguema đã yêu cầu
sự giúp đỡ của Bắc Triều Tiên từ trước, Kim Nhật Thành đã đồng ý và hứa
sẽ giúp đỡ. Cả gia đình của Nguema được gửi sang đó. Monica Macias trở
thành người con của hai nhà độc tài.
Ba người
con của Francisco Macias Nguema được học tại trường cách mạng
Mangyongdae, đây là trường dành riêng cho con em các cán bộ lãnh đạo Bắc
Triều Tiên, chủ tịch Kim Chính Nhật cũng theo học ở đây. Trường này
được đánh giá là nôi đào tạo các lãnh đạo tương lai cho chế độ Bắc Hàn,
và chỉ dành cho con trai. 3 anh em nhà Nguema được đặc cách học ở đây.
Theo lệnh của Kim Nhật Thành, hai lớp đặc biệt dành cho các thiếu sinh
quân là nữ đã được thành lập, tạo điều kiện cho Monica và chị gái có thể
theo học.
II. Môi trường giáo dục đặc biệt của Monica Macias ở Bắc Hàn
Các
thiếu sinh quân được học tại trường cách mạng Mangyongdae, sau này có
nhiều cơ hội tiến thân, các em được đào tạo trong môi trường khắc
nghiệt, được làm quen với cách thích nghi cuộc sống để tồn tại trong
những hoàn cảnh khó khăn nhất, các em được học cách tổ chức và sắp xếp
mọi việc và biết xử lí trong mọi tình huống. (Điều này khiến chúng ta
nghĩ đến cách thức huấn luyện các chiến binh của thành bang Sparte ngay
từ khi còn nhỏ, để họ có thể trở thành những người lính dũng cảm nhất
vào thời Hy Lạp cổ đại, cách ngày nay 2500 năm). Monica được phát thức
ăn cho cả tuần và theo các bài tập luyện khắt khe để rèn luyện sức khỏe,
nhưng chỉ 3 ngày sau cô đã ăn hết thức ăn, điều này buộc cô phải rút
kinh nghiệm, để sắp xếp mọi thứ hợp lí hơn. Cô cũng được học cách tháo
lắp súng AK, và biết cách sử dụng loại vũ khí này. Monica tâm sự:"Tôi
được học bắn súng khi mới 14 tuổi, mỗi học viên nữ được nhận một khẩu
súng AK để luyện tập, tôi học tháo súng, lau súng, sau đó lắp súng lại".
Thỉnh
thoảng lãnh tụ Kim Nhật Thành đến thăm trường, ông đến lớp của Monica
Macias, động viên cô và khuyên cô phải nghiêm túc, học tập thật giỏi và
luôn cố gắng trở thành người tốt. Với những gì được chế độ ưu ái cho
Monica Macias, cô luôn giữ những tình cảm tốt về Kim Nhật Thành, cho dù
nhiều người nhận định ông là nhà độc tài, nhưng với cá nhân Monica, Kim
Nhật Thành có sức hấp dẫn và là người biết giữ lời hứa. Còn đối với
nhiều người Bắc Hàn, họ luôn coi ông là vị thánh. Monica được nuôi dưỡng
như những đứa con của chế độ, cuộc sống của cô gắn với các hoạt động
của trường học, các buổi picnic tập thể, các chuyến tham quan, dã ngoại,
các cuộc gặp gỡ với người dân được báo cáo với cấp trên và được cho
phép. Monica không hiểu nhiều về cuộc sống khốn khó thực sự của người
dân Bắc Hàn, một phần vì cô sống trong giai đoạn kinh tế khá ổn định, xã
hội có sự phát triển tích cực vì thời kì này Bắc Hàn được Liên bang Xô
viết và Trung Quốc giúp đỡ nhiệt tình. Hơn nữa cô không có điều kiện
tiếp xúc và khó biết được cuộc sống thực của người nông dân. Sau khi cô
rời Bắc Hàn năm 1994, một giai đoạn đen tối bắt đầu diễn ra: Nạn đói năm
1994 cướp đi sinh mạng của hàng trăm nghìn người, chính sách phát triển
vũ khí hạt nhân của Kim Chính Nhật khiến đất nước bị cô lập, tình trạng
kinh tế yếu kém theo mô hình xã hội chủ nghĩa vẫn được duy trì làm đất
nước kiệt quệ. Những nguyên nhân này khiến người dân Bắc Hàn ngày càng
khổ sở, nhiều người tìm cách vượt biên sang Trung Quốc và Nam Triều
Tiên.
Một số hình ảnh của Monica Macias ở Bắc Triều Tiên, ảnh được lấy từ trang http://www.france-guineeequatoriale.org/
Monica cụng ly với bà Kim Sung Ae, người vợ thứ 2 của nhà lãnh đạo Kim Nhật Thành
Monica cùng các bạn chụp ảnh với thầy cô giáo sau khi thi tốt nghiệp tiểu học năm 1981
Monica đứng cạnh một tấm biển cổ động trên đường Nampho, gần trường học, năm 1982
Monica chụp ảnh với hiệu trưởng trường cách mạng Manggyongdae, sau một buổi huấn luyện tập bắn súng, năm 1985.
Monica cùng anh trai và chị gái tại trường cách mạng Mangyongdae
Năm
1989, khi đang là sinh viên tại Đại học Công nghiệp ở Bình Nhưỡng, đây
cũng là thời điểm diễn ra sự kiện Thiên An Môn gây chấn động dư luận thế
giới, Monica cũng nghe phong thanh về vụ việc này nhưng không hiểu
nguyên nhân và kết quả thế nào. Cô nhận thấy có nhiều sinh viên bàn luận
kín đáo với nhau về sự kiện này bên hành lang giảng đường đại học. Các
phương tiện truyền thông Bắc Hàn khi đó không đưa bất kì tin tức nào về
sự kiện Thiên An Môn. Cuộc sống bình yên của Monica cứ thế trôi qua, tuy
nhiên một số chuyện ngẫu nhiên đã làm thay đổi cuộc sống cũng như cách
thức suy nghĩ đã thành thói quen vì được lập trình sẵn của cô.
III. Những sự kiện thay đổi cuộc sống và cách suy nghĩ của Monica Macias
Có
nhiều việc ngẫu nhiên diễn ra, khiến Monica phải suy nghĩ. Chuyện rắc
rối đầu tiên là khi cô nhìn thấy một sinh viên người Syria lấy một tờ
báo ở trang nhất có hình lãnh tụ Kim Nhật Thành trải trên nền đất để
ngồi. Monica cho rằng đây là hành động phạm thượng đến lãnh tụ Triều
Tiên kính yêu, cô nổi giận, yêu cầu sinh viên đó đứng lên và không được
phép làm như vậy. Người đó ngạc nhiên và hỏi xem cô có phải là người lớn
lên ở Bắc Triều Tiên không, sau đó bỏ đi. Chuyện thứ hai liên quan đến
chuyến đi của cô đến Trung Quốc để thăm người họ hàng đang làm việc tại
sứ quán Guinea Xích Đạo, cô tiếp xúc với một người da trắng, và người
này cho biết mình là người Mỹ. Monica đã sợ hãi bỏ chạy, người khách
nước ngoài ngạc nhiên và không hiểu điều gì xảy ra với cô gái trẻ này. Ở
trường Monica được giáo dục rằng người Mỹ là người xấu và độc ác, họ
cùng với quân đội các nước tư bản xâm chiếm Triều Tiên, gây ra cái chết
của hàng triệu người, vì thế Monica sợ người Mỹ. (Với cách truyền thông
một chiều của Bắc Hàn, nhiều người dân không nắm được thông tin đều tỏ
ra ghét Mỹ). Monica kể lại câu chuyện này với những người thân ở đại sứ
quán, mọi người chế nhạo cô, khiến Monica suy nghĩ nhiều về những nhận
định trước đây của mình. Khi trở lại Bắc Triều Tiên, cô quan sát kĩ hơn
và suy nghĩ về các bức tranh cổ động, cô so sánh với tấm hình quảng cáo
chụp một người mẫu giới thiệu các sản phẩm son môi mà cô đã có dịp nhìn
thấy ở Trung Quốc. Từ căn phòng của mình, Monica nhìn qua cửa sổ và thấy
bức tranh cổ động với câu khẩu hiệu quen thuộc "Đảng quyết định trước,
cả nước theo sau", cô nghĩ ngợi về câu nói đó. Sau khi kết thúc khóa học
tại Đại học Công nghiệp, Monica quyết định sang định cư với gia đình
tại Madrid vì mẹ cô là người Tây Ban Nha. Cô phải mất ba tháng để thích
ứng với cuộc sống trong xã hội tư bản, vì gặp phải muôn vàn khó khăn
trong một xã hội tiêu thụ hoàn toàn khác với xã hội bao cấp, theo tem
phiếu ở Bắc Triều Tiên. Trong xã hội mới, không ai khuyên cô phải làm
việc này việc khác, cô phải tự lo lắng mọi chuyện, phải tự kiếm công
việc, tự bảo đảm lợi ích cho bản thân. Trong khi đó ở Bắc Hàn, cô được
mọi người giúp đỡ, khuyên bảo, mọi thứ đã được vạch sẵn, chỉ việc thực
hiện. Monica muốn trở lại Bắc Hàn vì cô đã quen với cuộc sống như thế.
Tại
Madrid, Monica có dịp tìm hiểu thêm về cuộc chiến Triều Tiên 1950-1953,
qua các cuốn sách được các học giả phương Tây viết. Cô khám phá ra một
điều mấu chốt của cuộc chiến tranh đầu tiên giữa hai phe tư bản và xã
hội chủ nghĩa. Không phải Mỹ và Đồng minh tiến đánh đầu tiên mà Bắc
Triều Tiên với sự yểm trợ của quân tình nguyện Trung Quốc mở màn cuộc
chiến. Điều này khác với những gì được học trước đây, Monica cảm thấy đổ
vỡ, cô quyết định từ bỏ kế hoạch trở lại Bắc Hàn, thay vào đó, cô đi
thăm Mỹ.
Ở lứa tuổi ngoài 40, Monica có dịp đi
nhiều nơi, cô có gia đình ở Tây Ban Nha, do điều kiện công việc, cô có
nhiều cơ hội đến Nam Hàn và Guinea Xích Đạo, cô luôn coi mình là người
Triều Tiên, và coi tiếng Triều Tiên là ngôn ngữ mẹ đẻ. Monica luôn trân
trọng những kỉ niệm tốt đẹp về Bắc Triều Tiên và mơ ước sớm được trở lại
thăm đất nước này. Cô không hề hối tiếc về tuổi thơ của mình, cô phát
biểu với báo chí: "Nếu có cơ hội được lựa chọn lần thứ 2, tôi sẽ vẫn
chọn Bắc Triều Tiên, và tôi không bao giờ hối tiếc vì lựa chọn đó".
Monica dẫu sao cũng có nhiều may mắn so với nhiều trẻ em ở Bắc Triều
Tiên vì cô được chế độ đỡ đầu và được hưởng những điều kiện tốt. Cô chắc
cũng hiểu ở khắp nơi, đều có những con người thân thiện và tốt tính,
nhưng chế độ chính trị cùng cách thức giáo dục có thể chuyển hóa họ từ
người tốt thành người xấu, từ người thông minh thành người bảo thủ, giáo
điều và ngược lại.
Khi được hỏi về triển vọng
của Bắc Triều Tiên, Monica nhận xét rằng người dân ở đó hiểu có nhiều
điều không ổn và cần có sự thay đổi, nhưng không thể có những bước đột
phá hay những chuyển biến tức thời mà cần có thời gian. Sự chuyển đổi
cần tiến hành từng bước, Bắc Triều Tiên nên học Trung Quốc.
Các
tờ báo phương Tây dự đoán: Với chính sách phát triển vũ khí hạt nhân
kéo theo nền kinh tế kiệt quệ, khiến đời sống nhân dân khó khăn, cùng
với sự đe dọa thường xuyên của nạn đói và sự bất đồng trong nội bộ lãnh
đạo, đây sẽ là những nguyên nhân khiến đất nước này sớm sụp đổ. Những dự
đoán này thiếu căn cứ vì hình ảnh các lãnh tụ Triều Tiên đã in đậm
trong suy nghĩ của người dân do chính sách tuyên truyền quá lâu. Điều
này khó có thể thay đổi được trong một sớm một chiều mà cần có thời
gian. Hơn nữa có những chế độ độ tài còn sống dai hơn chế độ dân chủ.
P.T.Đ.
Tài liệu tham khảo
1. Les systèmes politiques africains, Daniel Bourmaud, faculté de droit et science politique, l’Université de Bordeaux.
Tác giả gửi trực tiếp cho BVN
Được đăng bởi bauxitevn vào lúc 00:39
nguồn:http://boxitvn.blogspot.com/2013/12/monica-macias-nguoi-en-tu-binh-nhuong.html
=======================================================================
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Chú ý: Điền vào “nhận xét” ở cuối bài để xả stress
Sẽ xóa những comment không phù hợp
Thinhoi001