Trốn thuế hay phát tán tài liệu chống chính quyền? 

Mặc Lâm, biên tập viên RFA
2013-07-05

Luật sư Lê Quốc Quân tham gia biểu tình chống Trung Quốc hôm 8 tháng 7,2012 tại Hà Nội

AFP

Vụ án của Luật sư Lê Quốc Quân sẽ được mang ra xét xử tại Tòa án Hà Nội vào ngày 9 tháng 7 với tội danh trốn thuế. Liệu cáo buộc này có phù hợp với nguyên tắc điều tra của cơ quan trách nhiệm hay chỉ là bản án bỏ túi có sẵn dành cho bị cáo vì ông là một luật sư bất đồng chính kiến?

Gán ghép tội danh

Theo cáo buộc của cơ quan điều tra thuộc Bộ Công an thì luật sư Lê Quốc Quân đã phạm vào tội trốn thuế theo Điều 161 của Bộ luật hình sự Việt Nam. Tuy nhiên đối với công luận thì tội danh này chỉ là cách mà nhà nước muốn gán ghép để bắt ông sau một thời gian thấy rằng khó áp lực buộc ông từ bỏ con đường đấu tranh cho dân chủ, nhân quyền cũng như tham gia vào các cuộc biểu tình chống Trung Quốc.

Lý do khiến dư luận nghi ngờ như vậy khởi nguồn từ những diễn biến bất thường mà Bộ công an áp dụng cho ông. Thứ nhất nhóm công an điều tra là công an an ninh chứ không phải công an kinh tế. Thứ hai, để chuẩn bị bản án này Công an Hà Nội đã cùng với an ninh thuộc Bộ công an, nhiều lần thâm nhập văn phòng kinh doanh của luật sư Quân từ cuối năm 2011 để tịch thu những văn kiện, giấy tờ quan trọng và sau đó yêu cầu Cục thuế Hà Nội thanh tra thuế của hai văn phòng có dính líu đến ông.

Đó là công tác chuẩn bị và sau khi bắt thì giai đoạn tiếp theo chứng tỏ cơ quan điều tra đã dùng rất nhiều thủ thuật để cản trở pháp luật. Em ruột của luật sư Quân là Lê Quốc Quyết thuật lại:

Tôi thấy vụ án này có nhiều uẩn khúc. Rất nhiều những tình tiết cần phải xem xét lại. Những thủ tục trình tự tố tụng của vụ án phần nhiều có khuất tất chưa được làm rõ.
-LS Trần Thu Nam

“Truờng hợp anh Quân bị cản trở rất nhiều lần, Luật sư phải có đơn khiếu nại mãi thì họ mới cấp giấy. Được cấp giấy rồi nhưng việc thăm gặp cũng ít. Điều đặc biệt nhất là luật sư gặp anh Quân để làm việc nhưng họ lại không cho tiếp xúc hồ sơ. Số lượng hồ sơ rất nhiều và có lẽ luật sư cũng đọc không kịp. Họ chỉ tống đạt quyết định điều tra cũng như cáo trạng trước, còn lại hồ sơ đầy đủ thì bây giờ luật sư mới đựơc tiếp cận còn gia đình thì chưa một lần thăm gặp.”

Luật sư Trần Thu Nam, người chịu trách nhiệm bảo vệ quyền lợi cho luật sư Quân cho biết những nghi ngờ của ông trong khi xem xét và chuẩn bị hồ sơ cho vụ án:

“Về phía luật sư thì chúng tôi đã tham gia từ giai đoạn điều tra. Đã gặp gỡ ông Quân cũng như tham dự một số buổi hỏi cung trong trại giam. Tôi thấy vụ án này có nhiều uẩn khúc. Rất nhiều những tình tiết cần phải xem xét lại. Những thủ tục trình tự tố tụng của vụ án phần nhiều có khuất tất chưa được làm rõ, thí dụ như thủ tục bắt người, những thủ tục về đối chất: không cho đối chất giữa ông Quân và những người khai ông Quân trốn thuế. Như vậy là vi phạm pháp luật Việt Nam.

Việc thăm nuôi, gửi quà hay gia đình gặp gỡ ông Quân cũng bị cấm. Một số thủ tục tố tụng của Việt Nam tôi thấy chưa làm đúng theo như quy định của pháp luật. Theo tôi thì không đủ cơ sở để ghép ông Quân vào tội trốn thuế. Chúng tôi sẽ làm theo hướng đó và yêu cầu trả tự do cho ông Quân.”

Người thân của luật sư Quân không được gặp ông đã đành, đến vợ con ông cũng bị ngăn cản thăm nuôi và gặp gỡ chồng sau khi ông bị bắt nhiều tháng. Đây là điều bất thường đối với một phạm nhân can tội trốn thuế và hoàn toàn không phương hại gì tới an ninh quốc gia. Bà Hiền vợ của ông kể lại:

“Em tin rằng đây chỉ là cái cớ để người ta bắt giam anh ấy thôi. Cho đến bây giờ đã gần 6 tháng rồi mà gia đình vẫn chưa gặp mặt anh Quân. Mặc dù đã có làm đơn xin thăm nuôi nhưng có văn bản trả lời là phía trại giam không có một báo cáo nào đề nghị gia đình cần phải gặp anh Quân cả.”

Tội danh khó nói?

Blogger Điếu Cày (trái), Anhbasaigon (giữa) và blogger Tạ Phong Tần tại phiên xử ở Tòa án Nhân dân TPHCM hôm 24 tháng 9 năm 2012. Capture/VTV1

Vụ án này khiến người ta liên tưởng đến blogger Điếu Cày, người có hoàn cảnh tương tự như luật sư Quân và hiện đang bị giam giữ trong nhà giam vì một cái tội khó nói ra giữa tòa nên phải dùng tội danh trốn thuế cho ông. Bà Dương Thị Tân vợ cũ của blogger Đíêu Cày cho biết lý do thực sự mà tòa án buộc cho ông tội trốn thuế là vì ông biểu tình và có những hoạt động khác chống Trung Quốc, bà kể:

“Tất cả mọi cái họ đặt điều vu khống, kết tội ông Hải chỉ nhằm đẹp lòng Trung Quốc mà thôi. Họ cũng nói thẳng, không bắt ông Hải thì Trung Quốc nó sẽ mích lòng, nó sẽ gây chiến tranh cho nên chị và anh Hải phải vì lợi ích quốc gia. Đó là lời của thượng tá Phạm Thành Công cơ quan công an điều tra thành phố HCM đã nói với tôi câu đó. Mọi điều mà họ làm chỉ có mục đích là vừa lòng Trung Quốc.”

Giống như Điếu Cày bản án trốn thuế của LS Quân có thể bị xử đúng theo điều 161 với thời gian giam giữ từ hai tới bảy năm vì số tiền trốn thuế cao hơn 600 triệu. Người ta lo ngại rằng cũng giống như Điếu Cày ông khó lòng được trả tự do sau khi mãn hạn mà phải tiếp tục ngồi tù vì lý do tuyên truyền chống phá nhà nuớc qua những bài viết tim óc cho một nền dân chủ thực sự. Ông cũng có thể nhận thêm tội danh phá rối trật tự công cộng khi giúp cho dân oan trong các vụ khiếu kiện đất đai.

Bà Tân vợ của blogger Đíêu Cày thuật lại trường hợp của chồng bà:

“Cả hai lần ra tòa của vụ việc lần sau tức là quy kết cho ông Hải tội tuyên truyền chống nhà nước thì họ đều không đưa ra được bất kỳ một bằng chứng nào. Khi luật sư của tôi chất vấn, nếu bắt ông Hải về tội trốn thuế và ông đã đi tù 30 tháng vừa qua vậy thì trong ba mươi tháng đó ông Hải phạm tội như thế nào và với ai thì họ không trả lời được.”

Để trả lời câu hỏi đặt ra tại sao cơ quan an ninh không cáo buộc các tội danh ấy ngay từ đầu mà lại loay hoay với con đường trốn thuế vòng vo như thế, người ta chỉ còn cách suy đoán rằng, dù sao trốn thuế cũng dễ phân bua với quốc tế còn hơn các tội chính trị vốn đang nhan nhản trong hàng trăm hồ sơ mà các tổ chức nhân quyền cho biết nhiều tới nỗi họ không còn cách nào khác thuyết phục được nhà nước Việt Nam hãy ngừng tay lại.

Cho tới nay ít nhất 12 tổ chức đã lên tiếng đòi trả tự do cho LS Quân, tuy nhiên với nhà nước Việt Nam thì những lên tiếng ấy xem ra vô hại vì bản án cho một công dân với tội danh trốn thuế không phải là điều gì to tát tới nỗi họ phải bỏ công giảng giải về một nền tư pháp mà Hà Nội luôn luôn lớn tiếng xác định là anh minh và dân chủ nhất nhì thế giới.

nguồn:http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/y-tax-evasion-instead-of-spread-anti-gov-charge-ml-07052013083512.html

======================================================================