Ảnh 'Em bé napalm' ấn tượng nhất lịch sử

Bức ảnh cô bé 9 tuổi Phan Thị Kim Phúc bị cháy hết quần áo, chạy trốn bom napalm trên con đường ở Tây Ninh vừa được tờ New Statesman bình chọn là ảnh thời sự ấn tượng nhất mọi thời đại.
> Những bức ảnh làm thay đổi thế giới

Dưới đây là 10 tấm ảnh thời sự chính trị được New Statesman đánh giá cao nhất.

Ảnh do Nick Ut, phóng viên của hãng AP, chụp ngày 8/6/1972. Nó đã giúp ông giành được giải thưởng Pulitzer năm 1973. New Statesman đánh giá bức ảnh này đứng đầu trong top 10 bức ảnh chính trị vĩ đại nhất thế giới. Trong ảnh "Em bé napalm", cô bé Kim Phúc cùng một số trẻ em Việt Nam vừa khóc vừa chạy sau khi bom napalm dội xuống. Kim Phúc lúc đó bị bỏng nặng ở lưng, còn quần áo thì bị cháy hết. Cô được chính phủ Việt Nam cho đi chữa trị các di chứng tại Cuba. Kim Phúc từng trải qua 14 tháng ròng chịu 17 ca phẫu thuật: "Đau đớn không thể nào tưởng tượng được. Nhiều lúc tôi cứ ngỡ mình sẽ chết đi. Nhưng sức mạnh sâu thẳm bên trong của một cô gái nhỏ đã giúp tôi vượt qua". Trong ấn bản của New Statesman, nhiếp ảnh gia Nick Ut trò chuyện với độc giả về bức ảnh và tình bạn với Kim Phúc, người vẫn hay gọi ông là "ông già" hay "chú". Kim Phúc hiện là công dân Canada và từng đọc một bài luận dài trên kênh phát thanh quốc gia ở đây vào năm 2008 có tên Đường dài tới sự tha thứ: "Tha thứ giúp tôi quên đi lòng thù hận. Tôi vẫn còn nhiều vết sẹo trên cơ thể và mỗi ngày vẫn đau đớn vô cùng song trái tim tôi đã được thanh tịnh. Bom napalm công phá mạnh mẽ song lòng tin, sự tha thứ và tình yêu còn lớn hơn thế. Chúng ta sẽ chẳng có chiến tranh nếu mọi người đều có thể học cách sống với tình yêu chân thành, hy vọng và sự tha thứ".

Hoà thượng Thích Quảng Đức tự thiêu để phản đối chính quyền Ngô Đình Diệm trấn áp đạo Phật năm 1963. Ảnh do Malcolm Browne chụp trên đường phố Sài Gòn. Tổng thống John F. Kennedy được cho là đã thốt lên "Chúa ơi" khi nhìn thấy bức ảnh trên. "Không một bức ảnh thời sự nào trong lịch sử lại gây ra nhiều cảm xúc khắp thế giới như ảnh đó", ông nhận định. Gương mặt điềm tĩnh của hòa thượng cũng được ghi lại trong một đoạn video. Cùng có mặt tại hiện trường lúc đó với Browne là David Halberstam khi còn là phóng viên trẻ của tờ New York Times. Halberstam chia sẻ giải thưởng Pulitzer với Browne nhờ bài viết về sự kiện này. "Lửa bốc lên từ cơ thể của một con người, thân thể ông ấy từ từ khô quắt và teo lại, đầu ông ấy cháy và đen thui. Không khí đầy mùi thịt người cháy. Cơ thể con người cháy mới nhanh làm sao. Phía sau, tôi có thể nghe thấy tiếng khóc tấm tức của những người Việt Nam. Tôi quá ngỡ ngàng tới mức không khóc nổi, quá bối rối để nghĩ tới chuyện ghi chú hay phỏng vấn ai, quá bàng hoàng không nghĩ nổi điều gì ... Khi bốc cháy, cơ thể ông ấy vẫn lặng phắc, cũng không phát ra một tiếng kêu, trái hẳn với những người đang khóc rấm rứt xung quanh".

Tháng 2/1945, lính Mỹ đã sang Bỉ, Liên Xô bắt đầu chiến dịch ở Đông Âu, phần châu Âu bị Quốc xã chiếm đóng đã thu hẹp. Ngày 4/2, Thủ tướng Anh Winston Churchill, Tổng thống Mỹ Franklin Roosevelt và lãnh đạo Liên Xô Joseph Stalin (ảnh) nhóm họp để bàn về việc tái thiết châu Âu. Cuộc gặp gỡ diễn ra bí mật tại dinh thự Livadia ở Biển Đen. Tại đây, các nhà lãnh đạo đồng ý chia cắt Berlin sau khi Đức Quốc xã đầu hàng vô điều kiện. Đây cũng là lần cuối cùng Roosevelt xuất hiện trong một hội nghị quốc tế. Ông qua đời hai tháng sau đó. David Blanchflower, cây viết kinh tế của New Statesman, nhận định cuộc gặp gỡ này định hình phần lớn lịch sử thế giới sau đó, bao gồm cả cuộc Chiến tranh Lạnh. Churchill sau đó cũng thất bại trong cuộc bầu cử của Anh năm 1945. Theo Blanchflower, một nhà lãnh đạo đưa Anh lâm chiến không phải là người sẽ dẫn dắt quốc gia trong hòa bình.

Một người Do Thái chống cự binh sĩ Israel cầm theo phán quyết của Tòa án Tối cao yêu cầu dỡ bỏ những ngôi nhà định cư bất hợp pháp ở gần thành phố Ramallah năm 2006. Bức ảnh của Oded Balilty làm rõ xung đột quanh các khu định cư ở Bờ Tây.

Cái tên Abu Ghraib, nhà tù của Mỹ ở Iraq, giờ đây được gắn với vụ ngược đãi tù nhân. Năm 2004, một loạt các bằng chứng về việc ngược đãi về tinh thần cũng như lạm dụng tình dục đối với tù nhân bị phanh phui, khiến quân đội Mỹ buộc phải tiến hành một cuộc điều tra. Trong ảnh là một tù nhân không rõ tên ở nhà tù Abu Ghraib. Trong một bài phỏng vấn với kênh truyền hình vệ tinh al-Hurra hồi tháng 5/2004, Tổng thống Mỹ lúc đó là George Bush mô tả vụ ngược đãi là ghê tởm. Ông nói thêm: "Các vị phải hiểu rằng những chuyện xảy ra trong nhà tù đó không phản ánh hình ảnh nước Mỹ. Trong một nền dân chủ, không phải điều gì cũng hoàn hảo. Lỗi lầm đôi khi cũng xảy ra".

Trong bức ảnh chụp năm 1968 này, hai vận động viên chạy nước rút của Mỹ Tommie Smith và John Carlos giơ tay, ăn mừng chiến thắng và thể hiện sức mạnh của người da đen. Đây là lúc họ nhận huy chương vàng và đồng sau cuộc thi chạy 200 m tại Thế vận hội ở Mexico. Cùng đứng trên bục là vận động viên người Australia Peter Norman, giành huy chương bạc. Smith và Carlos đều không đi giày còn Norman đeo một huy hiệu của Dự án Olympic về nhân quyền, ủng hộ hai người bạn Mỹ.

Bức ảnh chân dung của nhà cách mạng Che Guevara có tên Guerrillero Heroico, nghĩa là du kích anh hùng. Tác phẩm chụp năm 1960 của Alberto Korda về sau trở thành một trong những biểu tượng của giới trẻ khắp thế giới và là một trong những bức ảnh được in nhiều nhất hành tinh.

Thủ đô Beirut của Libăng trở thành mục tiêu đánh bom trong cuộc xung đột năm 2006 giữa Israel và nhóm Hezbollah. Trong bức ảnh này của Spencer Platt, một nhóm thanh niên nhà giàu Libăng đi thăm khu vực bị ảnh hưởng nặng nề vì bom. Cuộc xung đột kéo dài cả tháng vào năm 2006 đã khiến hàng nghìn người chết, phần lớn là công dân Libăng. Nó đoạt giải thưởng ảnh báo chí của năm.

Gần một triệu người mất nhà cửa sau khi nước sông Ohio dâng lên, gây ra lũ lụt năm 1937. Thảm họa này cũng trùng với thời điểm cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất thế kỷ 20. Ảnh của Margaret Bourke-White làm nổi bật sự trái ngược trong đời sống nước Mỹ lúc bấy giờ. Hàng người da đen ở Louisville xếp hàng chờ viện trợ, phía sau họ là tấm biển quảng cáo có hình một gia đình trung lưu da trắng.

Xen giữa xe tăng và lưỡi lê, những người biểu tình vì nhân quyền đi dọc con phố Beale ở bang Tennessee, nơi khởi nguồn của dòng nhạc blue ở Mỹ. Bức ảnh cho thấy những tháng ngày nóng bỏng trong tháng 3/1968, và càng làm căng thẳng cuộc đấu tranh vì nhân quyền. Chưa đầy một tuần sau, Martin Luther King Jr. bị ám sát. Điểm nhấn của ảnh chính là người đàn ông không mang tấm biển có dòng chữ "Tôi là người" trên tay. Anh này đi chậm rãi và nhìn đám binh sĩ. Không rõ anh ta có tham gia cuộc biểu tình hay không song sự tương phản mà anh ta tạo ra càng nhấn mạnh thông điệp mà họ đang cố nói lên.

Hải Ninh (theo New Statesman)

(nguồn VNexpress)