(Thư Paris 1)
Anh à,
Trước hết, nhà nước bên Tây không
rỗi việc để đi kiểm soát blog. Mà nếu có ai đó lập blog để đả kích nhà nước thì
chắc ế ẩm lắm, chẳng ma nào vào đâu ! Đã có báo chí các loại và các nhà báo
chuyên nghiệp làm công việc đó rồi, mà họ được đào tạo, và nói có sách mách có
chứng hẳn hoi. Trừ phi anh lập blog để hướng dẫn cách chế tạo bom cho các vị
kamikaze khủng bố thì lại khác.
Hồi đó khi ông Nicolas Sarkozy – nổi
tiếng cứng rắn khi ông làm Bộ trưởng Bộ Nội vụ - vừa đắc cử Tổng thống, tờ báo
cánh tả Libération đăng ngay chân
dung ông lên trang nhất và chạy tựa thật to : « Sarkozy ? Cóc sợ ! ». Thậm chí tuần
báo Marianne số ra ngày 07/08/2010 còn vượt quá giới hạn bằng cách đăng ảnh
đương kim Tổng thống với hàng tít "Tên côn đồ của nước Cộng hòa
Pháp"!
Thời điểm 2007 ông Sarkozy và vợ là
bà Cécilia đang lục đục, nhưng giữ kín để tranh cử êm xuôi. Hôm bầu cử vòng một,
bà có xuất hiện, nhưng lúc vào vòng hai, phóng viên tờ Journal du Dimanche phục kích suốt cả
ngày nơi đơn vị bỏ phiếu của hai ông bà, cho đến hết giờ chẳng thấy bà đi bầu,
bèn viết bài để đăng (chồng tranh cử tổng thống, vợ không thèm đi bỏ phiếu thì
cũng lạ). Nhưng chủ nhân tờ báo là bạn ông Sarkozy, chắc được vận động nên bài
báo bị cho vào ngăn kéo. Ngay lập tức, đài phát thanh France Info và nhiều đài khác liên tục
đưa tin về bài báo bị gác lại này, thế là cả nước đều biết, có bịt miệng được
đâu. Đây chỉ là một ví dụ nhỏ, rất nhỏ thôi.
Bìa báo Marianne với chân dung Tổng thống và tựa "Tên côn đồ của nước Cộng hòa Pháp". |
Các trí thức, văn nghệ sĩ, các nhà
hoạt động tên tuổi thỉnh thoảng dùng hình thức này. Còn thân nhân của một nạn
nhân bị bắt cóc, bị sát hại, mất tích, tai nạn máy bay, qua đời vì sai sót của
ngành y…chẳng hạn, vẫn có thể được Tổng thống tiếp ngay điện Elysée để trực tiếp
lắng nghe nguyện vọng. Vân vân. Và cách phổ biến để bày tỏ chính kiến vẫn là
biểu tình (em sẽ đề cập trong một dịp
khác, nếu cần, anh nhé).
Bây giờ nói đến giấy mời. Thí dụ anh
có sai phạm nào đó, thì cơ quan chức năng là tòa án hay cảnh sát sẽ gởi giấy mời
anh đến làm việc.
Trát tòa sẽ được gởi bằng đường bưu
điện, cả bảo đảm lẫn thư thường. Không chỉ tòa án, mà thư tín của tất cả các cơ
quan, đơn vị, cá nhân gởi đến, nếu muốn được xem là có giá trị pháp lý thì phải
gởi bảo đảm. Nếu chỉ là thư thường, anh có thể
vất sọt rác nếu thích.
Còn nếu cảnh sát mời, mà không đề lý
do thì sao ? Ở bên này nếu nhận được giấy mời đến đồn cảnh sát mà chỉ đề vỏn vẹn
câu « vì một việc có liên quan đến ông/bà » thì ta có quyền gọi điện thoại hỏi
lý do, hoặc không đến.
Việc đến trình diện cảnh sát chỉ bắt
buộc trong hai trường hợp. Một là trong khuôn khổ một vụ phạm pháp bị bắt quả
tang, hai là nhằm điều tra tìm thêm chứng cứ. Trong trường hợp này viên chức
cảnh sát phải ghi rõ vụ việc, và nếu người được mời từ chối đến cảnh sát có thể
báo cho bên công tố để buộc phải trình diện. Nếu bận việc thì vẫn có thể gọi
điện hẹn lại ngày khác.
Luật của Pháp và Hiệp ước châu Âu
công nhận một cá nhân có quyền được biết lý do khiến mình được triệu tập. Khi
nhận được giấy mời của cảnh sát nhưng không đề rõ lý do (trong hộp thư, nhét vào
khe cửa, nhờ hàng xóm chuyển hay đưa tận tay…) công dân có thể gọi điện thoại
cho viên chức cảnh sát (có ghi rõ tên và chức vụ trong giấy mời) để hỏi, và cũng
không quên cho biết, mình đã liên hệ với luật sư.
Quay lại với thư mời, ngay cả một
công ty tư nhân khi có ý định sa thải một nhân viên, cũng phải gởi thư bảo đảm
nói rõ sai sót của nhân viên đó. Sau ba lần sai phạm, ba lá thư bảo đảm, mới đến
cuộc gặp để chính thức thông báo việc sa thải – trong lá thư bảo đảm thứ ba phải
có dòng chữ ghi rõ người nhân viên này có quyền chọn một đại diện công đoàn hay
bất cứ một người nào khác đi kèm để chứng kiến. Không đủ các thủ tục này
thì không có giá trị, người bị sa thải có thể kiện lên Tòa Lao động để
hủy.
Còn việc chụp hình, quay phim người
khác mà không có sự đồng ý của người đó tất nhiên là không được phép. Riêng việc
tự tiện montage (ráp nối, cắt xén) và
công bố lời nói, hình ảnh của một người, có thể bị phạt đến 1 năm tù và 15.000
euro theo Luật Hình sự. Nếu quy chụp, buộc tội người khác trên các phương tiện
truyền thông, thì được xem là vu khống công khai, theo Luật Tự do Báo chí có từ
năm 1881, hình phạt tối đa là 1 năm tù và 45.000 euro tiền phạt.
Tóm lại, chuyện một vị blogger nào
đó được một cơ quan hành chánh nào đó triệu tập đến và o ép về tinh thần, quay
phim chụp ảnh v.v…là chuyện giả tưởng. Tất nhiên là ở bên Tây.
Giờ thì đến việc một bà cụ bị giữ
lại trong một trụ sở, trong tình trạng đói khát cả đêm. Theo như thông tin trên
mạng, thì ban đầu bà không chịu ra khỏi cơ quan này vì cho rằng mình bị hành
hung, đòi phải có y tế khám, đòi được lập biên bản. Đến tối lúc những người quen
đến xin vào thăm thì bảo vệ không cho, gởi thức ăn nước uống vào không được, gọi
công an 113 thì không thấy đến. Bà cụ phải ở một mình trong căn phòng đóng kín,
điện thì tắt... (cũng theo như trên mạng) cho đến ba giờ sáng hôm
sau.
Những công dân bình thường nhất bên
Tây cũng hiểu đó là hai việc nghiêm trọng : séquestration (giam giữ người trái phép) và non- assistance à personne en danger (không cứu giúp
người đang ở trong tình trạng nguy hiểm).
Tội giữ người trái phép có thể bị
phạt đến 20 năm tù chứ chẳng chơi ! Nhưng nếu người bị giữ trái pháp luật được
tự nguyện thả ra trước 7 ngày, thì hình phạt được hạ xuống còn tối đa là 5 năm
tù, và 75.000 euro tiền phạt mà thôi.
Tội thứ hai được cấu thành nếu đương
sự biết đó là nguy hiểm, có khả năng giúp đỡ và hành động giúp đỡ đó không làm
phương hại đến một bên thứ ba nào khác – mà vẫn không giúp. Án phạt tối đa : 5
năm tù và 75.000 euro tiền phạt.
Còn việc đài truyền hình quốc gia dành bằng ấy thời lượng để chiếu cảnh một bà cụ còm nhom đi qua đi lại, quy cho bà là phá hoại tài sản công (ở đây cũng đừng quên nguyên tắc suy đoán vô tội, và sự hiện diện công khai của cái máy quay phim chuyên nghiệp to đùng đã chuẩn bị sẵn) thì Tây nó có nằm mơ cũng không thấy nổi !
…Làm « luật gia » bất đắc dĩ như thế
này em cũng ngại lắm. Nhưng sao các cơ quan công quyền lại có thể thiếu ý thức
về luật pháp như thế ???
Một ví dụ nhỏ nữa thôi. Khi thang
máy nơi tòa nhà mình ở bị hư, gọi điện cho công ty quản lý thang máy, thì câu
đầu tiên điện thoại viên hỏi sau khi đã biết địa chỉ, là có nghe tiếng kêu,
tiếng động gì trong thang máy đang bị hư không ? Liệu có ai đang bị kẹt trong đó
hay không ? Nếu ai đó ma-lanh trả lời là « có » thì họ lập tức cử nhân viên
« phi » đến ngay để giải cứu. Còn thành thật nói « không » thì họ sẽ tà tà đến
sửa sau.
Ra ngoài mà bỏ quên chìa khóa, hay
cửa bị kẹt không vào được, gọi thợ khóa đến sửa gấp thì tốn khối tiền. Nhưng nếu
gọi cho pompier (cứu hỏa kiêm cứu
hộ), nói rằng mình nghi ngờ còn trẻ em, người già trong nhà chẳng hạn, thì chỉ
ba phút sau có xe còi hụ chớp đèn nhoay nhoáy, thường là xe thang để leo lên các
tầng cao, và các nhân viên cứu hộ leo cửa sổ vào ngay.
« Con người là vốn quý của xã hội »
mà, phải không anh ? Tất nhiên là em sống bên Tây, thì chỉ có thể nói chuyện bên
Tây mà thôi…
Hẹn anh một dịp khác, và thật ra, em
cũng không mong có dịp viết thêm một lá thư tương tự.
Thân ái
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Chú ý: Điền vào “nhận xét” ở cuối bài để xả stress
Sẽ xóa những comment không phù hợp
Thinhoi001