Chủ Nhật, 27 tháng 5, 2012

1036. Năm điều Lầu Năm Góc không nói rõ về quân đội Trung Quốc
Posted by basamnews on 27/05/2012
Foreign Policy

Năm điều Lầu Năm Góc không nói rõ về quân đội Trung Quốc

Tác giả: Trefor Moss
Người dịch: Nguyễn Tâm
23-05-2012

Đó là những điều người ta không tìm thấy trong báo cáo mới nhất của Bộ Quốc phòng Mỹ về sự trỗi dậy của Trung Quốc trong lĩnh vực quân sự.
Trong bản đánh giá thường niên về quân đội Trung Quốc phát hành tuần qua, Bộ Quốc phòng Mỹ dường như đang mô tả một đối tượng vừa quen thuộc, lại vừa bí ẩn. Tất nhiên, bản báo cáo đã giải đáp được nhiều vấn đề quan trọng liên quan đến quân đội Trung Quốc, bao gồm nỗ lực của quốc gia này nhằm phát triển loại tên lửa đạn đạo đối hạm và duy trì vây hãm Đài Loan.
Tuy nhiên, về những khía cạnh chủ yếu trong chiến lược của Trung Quốc, Lầu Năm Góc dường như chỉ mới phỏng đoán. Sau đây là 5 câu hỏi quan trọng nhất về chiến lược quốc phòng của Bắc Kinh vẫn chưa có câu trả lời.
1. Kế hoạch chi tiêu quốc phòng dài hạn của Trung Quốc cụ thể ra sao?
Dù ngân sách quốc phòng chính thức năm 2012 của Trung Quốc là 106 tỷ USD, tăng 11% so với năm ngoái, và tăng gấp bốn lần so với một thập niên trước đây, Lầu Năm Góc cho rằng tổng mức chi tiêu quân sự của Trung Quốc ở khoảng từ 120 tỷ USD đến 180 tỷ USD. “ Khó ước tính mức chi tiêu thực sự của Quân đội Giải phóng Nhân nhân Trung Quốc (PLA) do sự thiếu minh bạch trong giải trình số liệu, và Trung Quốc vẫn chưa hoàn tất giai đoạn chuyển tiếp từ một nền kinh tế chỉ huy”, bản báo cáo lưu ý khi nhắc đến PLA.
Vẫn không có đánh giá nào đáng tin cậy về kế hoạch chi tiêu quốc phòng dài hạn của Bắc Kinh. Theo đường hướng hiện nay, Trung Quốc có thể vượt Mỹ để trở thành nước chi tiêu quân sự lớn nhất thế giới vào thập niên 2020 hay 2030 – nhưng có quá nhiều ẩn số chưa biết được để dự đoán chính xác liệu điều này có xảy ra hay không. Có phải ngân sách PLA được gắn liền với sự tăng trưởng của nền kinh tế được mở rộng, hoặc giới tướng lĩnh Trung Quốc được hứa hẹn tỷ lệ gia tăng 2 con số cho ngân sách quân sự ngay cả khi Trung Quốc hứng chịu tình trạng kinh tế xuống dốc? Liệu mức tăng trưởng ngân sách quân sự sẽ chậm lại một khi cột mốc hiện đại hóa nào đó đã đạt được, hay không có kế hoạch nào khóa sổ những tập chi phiếu của PLA? Những gì rõ ràng là, một khi PLA nhận được càng nhiều ngân khoản, họ sẽ càng tiến gần đến vị thế ngang bằng với quân đội Mỹ.
2. Chiến lược hạt nhân của Trung Quốc là gì?
Lầu Năm Góc kết luận “Kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc hiện gồm khoảng 50-75 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) cơ động hoặc chứa trong hầm ngầm, sử dụng các loại nhiên liệu rắn hoặc lỏng”. Lầu Năm Góc không cố gắng ước đoán tổng số lượng vũ khí hạt nhân Trung Quốc sở hữu, mặc dù Trung Quốc thông thường được cho là có kho vũ khí hạt nhân nhỏ hơn nhiều so với kho vũ khí của Mỹ, vốn có hơn 5.000 đầu đạn hạt nhân. Tuy nhiên, vẫn tồn tại ý kiến cho rằng Bắc Kinh đang sở hữu hoặc có kế hoạch phát triển kho vũ khí hạt nhân lớn hơn nhiều.

Năm vừa qua, có sự suy đoán là Trung Quốc có thể sở hữu đến 3.500 đầu đạn hạt nhân – dựa vào tin đồn về mạng lưới chằng chịt các đường hầm dưới lòng đất [chứa vũ khí hạt nhân] – đã bị vứt hẳn vào sọt rác, nhưng một số người vẫn cho rằng Bắc Kinh đang nhìn thấy cơ hội chiến lược trong việc xây kho vũ khí hạt nhân, có thể bắt kịp hoặc thậm chí vượt qua Mỹ trong những thập niên sắp tới.
Trung Quốc hiện có 2 tàu ngầm loại 094 lớp Tấn, sử dụng năng lượng hạt nhân mang tên lửa đạn đạo (SSBN) được đưa vào biên chế tác chiến, Lầu Năm Góc cho hay, các tên lửa được thiết kế để trang bị cho loại tàu ngầm này vẫn chưa được đưa vào vận hành chính thức (mặc dù khi đưa vào hoạt dộng, các tên lửa này có thể mang đầu đạn hạt nhân). Nếu chỉ tính riêng 2 tàu ngầm loại này thì không phải là nhiều cho thế trận ngăn chặn chiến lược của một cường quốc đang có nhiều tham vọng, nhưng quy mô thực sự của hạm đội tàu ngầm SSBN mà Trung Quốc lên kế hoạch xây dựng vẫn còn là ẩn số.
3. Năng lực của hải quân Trung Quốc ra sao?
Giới chuyên gia phân tích Mỹ thường dùng thuật ngữ “chuỗi ngọc trai” để mô tả chiến lược được cho là của Bắc Kinh nhằm thiết lập mạng lưới các căn cứ hải quân ở nước ngoài, đặc biệt ở Ấn Độ Dương, nhưng người Trung Quốc lại không công khai điều này. Bản báo cáo mới nhất của Lầu Năm Góc lại không bàn luận về việc liệu Trung Quốc có kế hoạch hình thành mạng lưới các căn cứ tấn công thường trực kiểu Mỹ cho lực lượng hải quân PLA hay không.

Tuy nhiên, không thiếu lời đồn đoán là cuối cùng Trung Quốc sẽ triển khai lực lượng quân sự đến các cơ sở hải cảng mà Trung Quốc đã xây dựng tại một số nơi như Miến Điện, Pakistan và Sri Lanka. Đảo quốc Seychelles từng mời Trung Quốc sử dụng hải cảng của họ làm các điểm tiếp tế cho tàu bè Trung Quốc, nhưng Trung Quốc vẫn khăng khăng đó không phải là sự thiết lập căn cứ ở nước ngoài đầu tiên, họ gọi đây chỉ là “cảng tiếp tế”, nhưng nghe không thuyết phục cho lắm. Cuộc tranh cãi chung quanh cách gọi “căn cứ hay địa điểm” diễn ra cả vài năm nay, và nó sẽ tiếp tục ồn ào trong lúc Bắc Kinh vẫn kín tiếng về những tham vọng lâu dài của mình.

Báo cáo của Lầu Năm Góc cũng cố gắng soi rọi chương trình tàu sân bay tương lai của Trung Quốc, vượt ra ngoài việc Trung Quốc hiện sở hữu chiếc tàu sân bay do Liên Xô cũ chế tạo, đang trải qua quá trình chạy thử trên biển. Bản báo cáo chỉ ra rằng “Một số bộ phận có thể đang được chế tạo cho chiếc tàu sân bay đầu tiên do chính Trung Quốc sản xuất trong nước”, báo cáo này còn bổ sung thông tin “Trung Quốc có khả năng sẽ đóng nhiều tàu sân bay và đội tàu hộ tống trong thập niên tới”. Đó chỉ là sự phỏng đoán. Không rõ liệu Trung Quốc có dự trù chỉ đóng một vài tàu sân bay như là chiến tích nổi trên biển, được thiết kế làm biểu tượng cho việc Trung Quốc đã vươn đến vị trí cường quốc thế giới, chỉ cần một vài tàu sân bay có năng lực tác chiến nhằm tăng cường yêu sách chủ quyền lãnh hải của họ trên biển Đông, hay thành lập một lượng lớn nhóm tàu sân bay tấn công kiểu Mỹ với sứ mệnh phô diễn lực lượng ở quy mô toàn cầu.
4. Loại hình năng lực không gian mà Trung Quốc đang phát triển là gì?
Trung Quốc ngày càng trở nên tiến bộ trong lĩnh vực không gian. Bản báo cáo đề cập, Trung Quốc đang hình thành mạng vệ tinh kiểu GPS cho riêng họ, phóng tàu vũ trụ Thiên Cung 1 vào quỹ đạo hồi năm 2011, đã phát triển được tên lửa chống vệ tinh phóng từ mặt đất nhằm cải thiện năng lực đối kháng trong không gian. Nhưng Lầu Năm Góc không đề cập đến một trong những chương trình không gian tham vọng nhất của Trung Quốc: đó là chương trình phát triển máy bay không gian Thần Long và kết hợp phát triển hệ thống lực đẩy tiên tiến, sự tồn tại của chương trình này làm tăng nguy cơ chạy đua quân sự trong không gian với Mỹ.
Chưa biết liệu máy bay không gian Thần Long có tiến triển xa hơn cuộc thử nghiệm công nghệ cao hay không. Nhưng do tiềm năng quân sự của máy bay không gian Thần Long, nên bất kỳ thông tin nào về nó cũng có thể làm dịu đi hoặc làm nghiêm trọng thêm nỗi lo ngại đang gia tăng trong quân đội Mỹ rằng, lực lượng không quân PLA đang chú trọng nhiều hơn đến các hoạt động không gian.
5. Con hổ giấy hay rồng phun lửa?
Còn nhiều vấn đề khác không thể lường được liên quan đến quân đội Trung Quốc. Hoạt động gián điệp không gian ảo của Trung Quốc tỏ ra hiệu quả trong việc thu thập bí mật quân sự của nước ngoài, nhưng không rõ có bao nhiêu bí quyết công nghệ có được qua hoạt động gián điệp này được ứng dụng hữu ích và thành công vào các chương trình, học thuyết quân sự của Trung Quốc. Sự đổi mới của ngành công nghiệp quốc phòng Trung Quốc đã làm cuộc cách mạng đối với năng lực chế tạo nội địa của quốc gia này, nhưng thực sự Trung Quốc phải tiếp cận ở mức độ nào để giải quyết những trở ngại trong quá trình và cấu trúc công nghiệp-quân sự?
Tất cả những ẩn số này đã tạo nên một câu hỏi lớn hơn: Liệu PLA có đáng được thổi phồng? Quân đội Trung Quốc chưa trải qua thử thách; cho đến nay PLA chưa phải giao chiến trong chiến dịch lớn nào kể từ cuộc chiến ác liệt với Việt Nam hồi năm 1979. Trong trường hợp xảy ra xung đột, liệu năng lực của quân đội Trung Quốc có thể hiện xứng đáng với niềm mong đợi của đất nước, hay những nhược điểm như tham nhũng và thiếu kinh nghiệm chiến đấu sẽ làm xói mòn trầm trọng khả năng tham chiến của đội quân này? PLA của thế kỷ 21 thậm chí được hoạch định làm chỗ dựa vững chắc, là công cụ ổn định tình hình trong nước cho Đảng Cộng sản Trung Quốc, trong bối cảnh thế giới mà Bắc Kinh tính toán rằng tiến hành một cuộc chiến quy mô lớn đang ngày càng khó có thể xảy ra? Có lẽ phần giải đáp cho các câu hỏi trên đã được giấu kín dưới những tầng hầm kiên cố trong Lầu Năm Góc, nhưng chúng lại không xuất hiện trong báo cáo mới nhất này.
Tác giả: Ông Trefor Moss là nhà báo thường trú tại Hồng Kông, ông từng là biên tập viên Châu Á-Thái Binh Dương của tạp chí Jane’s Defence Weekly.
Nguồn: Foreign Policy
Bản tiếng Việt © Ba Sàm 2012
Bản tiếng Việt © Nguyễn Tâm
(nguồn basamnew)

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Chú ý: Điền vào “nhận xét” ở cuối bài để xả stress
Sẽ xóa những comment không phù hợp
Thinhoi001